Δύσκολες συμπεριφορές παιδιών: ποια ανάγκη τους επικοινωνούν;

Τα παιδιά μας αρκετά συχνά μπορεί να εμφανίσουν μια συμπεριφορά που μπορεί να μας δυσκολεύει στο πώς να τη διαχειριστούμε. Μία από τις πιο βασικές αρχές του attachment parenting είναι το να εμπεδώσουμε ότι κάθε συμπεριφορά του παιδιού μας έχει ένα και μόνο σκοπό: να μας επικοινωνήσει μία ανάγκη του. Εκρήξεις θυμού, υπερβολικές απαιτήσεις, λεκτικές επιθέσεις και αγώνες εξουσίας, αποτελούν ουσιαστικά μηνύματα προς τους γονείς. Τα μηνύματα αυτά αν αποκωδικοποιηθούν σωστά, θα αποκαλύψουν τι μπορεί να νιώθει ή να σκέφτεται το παιδί μας και θα μας βοηθήσουν να συνδεθούμε με τα παιδιά μας και να ανταποκριθούμε πιο αποτελεσματικά σε αυτό που προσπαθούν να μας μεταφέρουν.

Πίσω από μια φοβερή έκρηξη θυμού μπορεί να κρύβεται ένα αίτημα για σύνδεση με τον γονέα και μια έκκληση βοήθειας για έκφραση των δύσκολων συναισθημάτων. Πίσω από μία αντίδραση όπου το παιδί φαίνεται να αντιμιλάει, ίσως απλά προσπαθεί να στείλει ένα μήνυμα ότι νιώθει απόρριψη και αποθάρρυνση. Θα ακούσουμε τις κρυμμένες ανάγκες τους ή θα συνεχίσουμε να στεκόμαστε στις συμπεριφορές τους; Τι συμβαίνει όταν τελικά τα παιδιά μας επιλέγουν να μας επικοινωνούν τις ανάγκες τους με τρόπο που εμείς οι γονείς δεν αντέχουμε (πχ, με εκρήξεις θυμού); Ουσιαστικά το να συνεργάζονται τα παιδιά, να ακούνε και να βοηθάνε στο σπίτι κλπ. είναι επακόλουθο του ότι είναι καλυμμένες συστηματικά οι ψυχικές τους ανάγκες. Όταν νιώθουν καλυμμένα σε αυτό το κομμάτι, τότε οι “άσχημες” συμπεριφορές “δεν έχουν λόγο” να υπάρχουν. 

Ποιες όμως είναι οι βασικές ανάγκες των παιδιών μας; α) Αγάπη χωρίς όρους και προϋποθέσεις: η οποία προκύπτει από την άνευ όρων αποδοχή και κατανόηση των συναισθημάτων και όλης της προσωπικότητας γενικά του παιδιού, β) Ανάγκη για ασφάλεια: με θέσπιση ορίων ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και παροχή σωματικής και συναισθηματικής ασφάλειας και γ) Παροχή θετικής αποδοχής κάθε μέρα: με το να δίνω στο παιδί πολλές ευκαιρίες για εξερεύνηση και παιχνίδι, αλλά και να εμπλέκομαι και εγώ σε αυτό το παιχνίδι. Εάν τα παρέχουμε απλόχερα αυτά στο παιδί μας, τότε σε μια ενδεχόμενη έκρηξη θυμού θα το αντιμετωπίσουμε με περισσότερη αγάπη και σταθερότητα.

Τέλος, τι μπορούμε να κάνουμε σε πρακτικό επίπεδο όταν τα παιδιά μας έχουν μια έκρηξη θυμού (tantrum); α) επικεντρωνόμαστε σε ένα ζήτημα κάθε φορά: πχ. βάζουμε ξεκάθαρα όρια για το πόση ώρα θα δει υπολογιστή ή είμαστε σταθεροί στο πόσα χρήματα μπορούμε να διαθέσουμε για το σούπερ μάρκετ. Αν επικεντρωθούμε σε μία συμπεριφορά μπορούμε πιο εύκολα να αποκωδικοποιήσουμε το μήνυμα που προσπαθεί να μας επικοινωνήσει το παιδί μας, β) “επιτρέπουμε” την απογοήτευση: ΔΕΝ είναι δυνατόν να έχουμε 24 ώρες το παιδί μας χαρούμενο. Είναι αναγκαίο το παιδί μας να βιώνει όλα τα συναισθήματα, καθώς είναι βασικό για την ψυχική του υγεία. Τα παιδιά καθημερινά βομβαρδίζονται με διαφημίσεις (ακόμα κι αν δεν βλέπουν τηλεόραση!) με καινούρια παιχνίδια. Ρόλος του γονιού είναι να το αφήνει να βιώσει την απογοήτευση ότι δεν μπορεί να έχει το τελευταίο lego που βγήκε και να δράσει ως εξωτερικός ρυθμιστής των συναισθημάτων του και γ) είμαστε ένα καλό πρότυπο για μίμηση: Είμαστε ούτως ή άλλως πρότυπο για τα παιδιά μας. Ας τους δείξουμε πώς διαπραγματευόμαστε και πώς λύνουμε εποικοδομητικά τις διαφωνίες μας και όχι με τη χρήση της εξουσίας και της τιμωρίας.Όλες οι συμπεριφορές είναι επικοινωνία την οποία οι γονείς πρέπει να φέρουν στην επιφάνεια. Τα παιδιά που νιώθουν να τα αγαπούν άνευ όρων, να είναι αποδεκτά και ασφαλή είναι πιο ευέλικτα και αντέχουν την ματαίωση του όχι που προέρχεται από κάποιο υλικό αγαθό.

Κρητικού Μαρίνα
Ψυχολόγος Υγείας/ Συστημική-Οικογενειακή Σύμβουλος

Συνεργάτης Attachment Parenting Hellas
marina.kritikou@yahoo.com

Πηγή: http://www.positiveparentingconnection.net

Πηγή φωτογραφίας: www.mothersblog.gr

http://kritikou-healthpsy.gr/