Dec17th
2013
Αρθρογράφος Ευδοκία Παπαδοπούλου
Η δυνατότητα τεκνοποίησης θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα ορόσημα στην ανθρώπινη ζωή. Αναμφίβολα, η αδυναμία αναπαραγωγής είναι ένα αγχογόνο γεγονός, κρίση ζωής κατά μερικούς. Πολλά είναι τα ζευγάρια που στρέφονται στη λύση της υποκατάστατης μητρότητας ή, όπως είναι ευρέως γνωστό, της παρένθετης μητρότητας. Τι είναι όμως η παρένθετη μητρότητα;
Ως παρένθετη μητρότητα ορίζεται η διαδικασία κατά την οποία μια γυναίκα μένει έγκυος μέσω σπερματέγχυσης με το σπέρμα του συζύγου υπογόνιμης γυναίκας και μετά τον τοκετό παραδίδει το βρέφος στο υπογόνιμο ζευγάρι. Η μέθοδος αυτή ενδείνυται σε περιπτώσεις όπου απουσιάζει η μήτρα λόγω του συνδρόμου Mayer-Rokitansky-Küster-Hauser, όταν η γυναίκα έχει υποβληθεί σε υστερεκτομή ή σε περιπτώσεις καρκίνου ή ανωμαλιών που παρεμποδίζουν την κυοφορία. Η γυναίκα που κυοφορεί μπορεί να έχει δωρίσει τα δικά της ωάρια, συνεπώς έχει βιολογική σχέση με το παιδί (πλήρης υποκατάσταση) ή να έχει δεχτεί τα ωάρια της υπογόνιμης ή τρίτης γυναίκας (μερική υποκατάσταση).
Επιτρέπεται στην Ελλάδα αυτή η μέθοδος; Στη χώρα μας η παρένθετη μητρότητα είναι επιτρεπτή μόνο σε περιπτώσεις που μια γυναίκα αδυνατεί να τεκνοποιήσει με φυσικό τρόπο ή προκειμένου να αποφευχθεί η μετάδοση μιας σοβαρής νόσου στο παιδί. Απαγορεύεται η κλωνοποίηση ή η επιλογή φύλου εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις όπου υφίσταται κληρονομική ασθένεια που συνδέεται με το φύλο. Κρίνεται απαραίτητη η έγγραφη συναίνεση των προσώπων που επιθυμούν την τεκνοποίηση, όπως επίσης και η δικαστική άδεια για τη μεταφορά των ωαρίων στη φέρουσα μητέρα (Άρθρο 1455, κεφ. 8 του Αστικού Κώδικα).
Η παρένθετη μητρότητα πρόκειται για μια αμφιλεγόμενη μέθοδο, καθώς εγείρει ηθικά και ψυχολογικά ζητήματα τόσο στη φέρουσα μητέρα όσο και στο υπογόνιμο ζευγάρι και το ίδιο το παιδί. Αρχικά, όσον αφορά την παρένθετη μητέρα συχνά δυσκολεύεται να παραδώσει το βρέφος λόγω του δεσμού που αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης· γι’αυτό συχνά τείνουν να είναι αποστασιοποιημένες κατά την εγκυμοσύνη. Επιπρόσθετα, έρευνες καταδεικνύνουν αυξημένα επίπεδα επιλόχειας κατάθλιψης λόγω ενοχών και ντροπής, ιδίως στις περιπτώσεις που υφίσταται χρηματική αμοιβή για την κυοφορία. Τέλος, μία γυναίκα που εμπλέκεται σε μια τέτοια διαδικασία μπορεί να προκαλέσει εχθρότητα από το κοινωνικό περιβάλλον και να λάβει λιγότερη υποστήριξη από την οικογένειά της.
Αντικρουόμενα παρουσιάζονται τα ευρήματα σχετικά με το αν η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή φθείρει ή ενδυναμώνει τη σχέση του ζευγαριού. Σε γενικές γραμμές τα ευρήματα υποστηρίζουν πως, παρά το γεγονός πως η αδυναμία τεκνοποίησης αποτελεί μια αγχογόνο κατάσταση, τα ζευγάρια που τελικά χτυπούν την πόρτα του ειδικού είναι περισσότερο προσαρμοσμένα. Επιπλέον άγχος βιώνεται όταν το ζευγάρι βρίσκεται σε αναζήτηση παρένθετης μητέρας ή όταν η τελευταία αλλάζει γνώμη ενώ στην αρχή είχε συμφωνήσει να εμπλακεί.
Σημαντικό είναι το κομμάτι των ψυχολογικών επιπτώσεων που προξενούνται στο παιδί. Ορισμένοι ερευνητές διατείνονται ότι η υποκατάστατη μητρότητα έχει αντίκτυπο στο παιδί, ειδικά σε περιπτώσεις χρηματικής αμοιβής. Αντίθετα, άλλες έρευνες καταδεικνύουν ότι δεν υπάρχουν διαφορές ως προς την συμπεριφορά, την ψυχική ισορροπία του παιδιού και την ποιότητα των οικογενειακών σχέσεων ανάμεσα στα παιδιά που γεννήθηκαν από παρένθετη μητέρα και αυτά που γεννήθηκαν με φυσικό τρόπο.
Στο ερώτημα εάν οι γονείς αποκαλύπτουν στο παιδί την ταυτότητά του η απάντηση είναι κατά βάση θετική. Γενικά, οι γονείς είναι πρόθυμοι να γνωστοποιήσουν στο παιδί τον τρόπο προέλευσής του. Σε περιπτώσεις, όμως, που ο άντρας είναι αυτός που εμφανίζει δυσκολίες στην αναπαραγωγή η απόκρυψη προτιμάται, πιθανώς λόγω κοινωνικών στερεοτύπων ως προς το ρόλο των φύλων.
ΕΥΔΟΚΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Edelmann, R.J. (2004). Surrogacy: the psychological issues. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 22(2), 123-136.
Golombok, S., MacCallum, F., Murray, C., Lycett, E. & Jadva V. (2006). Surrogacy families: parental functioning, parent-child relationships and children’s psychological development at age 2. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 47(2), 213-222.
adva, V., Blake, L., Casey, P. & Golombok, S. (2012). Surrogacy families 10 years on: relationship with the surrogate, decisions over disclosure and children’s understanding of their surrogacy origins. Human Reproduction, 27(10), 3008-3014.
Παπαληγούρα, Ζ. (2013). Νέες Διαδρομές Μητρότητας, Φέρουσα μητέρα, υποκατάστατη μητέρα, παρένθετη μητέρα, υποκατάστατη μήτρα, σσ 115-132. Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2013.
Van den Akker, O.B.A. (2007). Psychological trait and state characteristics, social support and attitudes to the surrogate pregnancy and baby. Human Reproduction, 22, 2287-2295.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου