ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΤΑ ΛΑΘΗ

Απόσπασμα από το βιβλίο «ΣXΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ»

Των Λένα Γιαννακοπούλου και
Σπύρου Παπατριανταφύλλου

Ευτυχώς που οι γονείς κάνουν λάθη! Δυστυχώς όμως, ο πολιτισμός μας στέκεται με αυστηρότητα απέναντι στα ανθρώπινα λάθη. Στις μέρες μας, όπου, περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, η ευτυχία έχει ταυτιστεί με την επιτυχία, οι περισσότεροι γονείς ζητούν από τα παιδιά όχι μόνο να μην κάνουν λάθη, αλλά ούτε καν να χαμηλώνουν την επίδοσή τους. Πίσω από το προσωπείο της τελειότητας βρίσκονται όλοι οι ενήλικοι που αποτελούν πρότυπα προς μίμηση. Συχνά ο γονιός, ο δάσκαλος ή ο ιερέας έχουν την τάση να παρουσιάζουν τον εαυτό τους, αν όχι ως τέλειο, σίγουρα ως σχεδόν τέλειο. Τα ξέρουν όλα και δεν κάνουν λάθη, και βέβαια δεν ζητούν ποτέ συγνώμη.
Πρόκειται για μια στάση που κατά ένα μέρος αποτελεί πεποίθηση-απολίθωμα από αυταρχικές περιόδους του παρελθόντος, μιας και αυτός που παρουσιάζεται ως αψεγάδιαστος, δηλαδή που η εικόνα του τείνει προς την τελειότητα, μπορεί πιο εύκολα να ασκήσει την εξουσία του επάνω στους άλλους. Όμως δεν είναι μόνο αυτό. Αρκετές φορές είναι και η ανασφάλεια που φέρνει η ανοιχτή αποδοχή της μη τελειότητας. Αρκετοί γονείς και δάσκαλοι δεν έχουν συνειδητοποιήσει πόσο πιο ανθρώπινοι και αξιόπιστοι θα γίνουν αν αφήσουν τα παιδιά τους να δουν ότι δεν είναι τέλειοι, ότι δεν γνωρίζουν τα πάντα και κάνουν λάθη κι αυτοί.
Καθώς οι γονείς έχουν υιοθετήσει κατά παράδοση το ρόλο του τέλειου, όλοι λίγο-πολύ θα έχουμε ακούσει εκφράσεις όπως οι παρακάτω:
«Εγώ ξέρω καλύτερα τι είναι για το καλό σου».
«Θα κάνεις αυτό που σου λέω εγώ».
«Δεν μπορεί να αποφασίσει, είναι μικρός/ή ακόμη».
«Αυτό το επάγγελμα δεν έχει λεφτά, θα πεινάσεις. Θα κάνεις αυτό που σου λέω γιατί ξέρω καλύτερα».
Με την ελεγκτική στάση, οι γονείς προσπαθούν να αποτρέψουν τα παιδιά να κάνουν λάθη, ενώ κάποιοι άλλοι πηγαίνουν στο αντίθετο άκρο: αποστασιοποιούνται και δεν δίνουν σημασία στα λάθη.
Το μεγαλύτερο λάθος λοιπόν είναι να μην επιτρέπουμε τα λάθη, είτε μέσα από την απαγόρευση είτε μέσα από την αποστασιοποίηση, γιατί έτσι χάνουμε τις πιο σημαντικές ευκαιρίες να μάθουμε και να εξελιχθούμε. Δεν χρειάζεται να προσπαθούμε να τα αποφύγουμε, να τα κρίνουμε ή να προσποιούμαστε ότι δεν συνέβησαν. Κατά συνέπεια, μια καλή ευκαιρία για κάθε γονιό είναι να παραδεχτεί τα δικά του λάθη, ιδιαίτερα αυτά που αφορούν τη σχέση με το παιδί του. Όχι για να αυτοκατηγορηθεί, απλώς και μόνο ως παραδοχή.
Όταν αυτό συμβαίνει, το όφελος είναι διπλό. Πρώτα απ' όλα, η σχέση με το παιδί βαθαίνει καθώς γίνεται ανθρώπινη, ειλικρινής και ισότιμη. Δεύτερον, το παιδί διδάσκεται να μη φοβάται τα λάθη και ακόμη περισσότερο την παραδοχή τους. Θα μάθει να μαθαίνει από τα λάθη αντί να τα κρύβει και να κρύβεται από αυτά. Το σημαντικότερο είναι ότι θα μάθει να δημιουργεί σχέσεις σεβασμού και ειλικρίνειας με άλλους ανθρώπους. Αν, για παράδειγμα, κάποιος γονιός νιώσει ότι αδίκησε το παιδί του σε μια συγκεκριμένη στιγμή, είναι πολύ σημαντικό να του μιλήσει και να του πει ότι το αδίκησε. Αυτές οι στιγμές αποτελούν τις καλύτερες ευκαιρίες για να έρθει πιο κοντά ο ένας στον άλλον. Εξάλλου, ο έξυπνος άνθρωπος είναι αυτός που κοιτάζει τα λάθη του με συμπάθεια και κατανόηση, γιατί διδάσκεται από αυτά. Ο πολύ έξυπνος άνθρωπος δεν χάνει την ευκαιρία να κοιτάξει με συμπάθεια και κατανόηση τα λάθη των συνανθρώπων του, ώστε να μάθει ακόμη περισσότερα για τη ζωή. Είναι σαν να λέει μέσα του: "Αφού εγώ αποκλείεται να κάνω όλα τα λάθη του κόσμου, ας μάθω και από τα λάθη των άλλων". Ο άνθρωπος που δεν είναι αρκετά έξυπνος θα αντιμετωπίσει τα λάθη του με ενοχή και κάποιες φορές θα επιρρίψει τις ευθύνες γι' αυτά σε άλλους. Τέλος, ορισμένοι θα αντιμετωπίσουν τα λάθη των συνανθρώπων τους με αυστηρότητα και κριτική, πολλές φορές με ειρωνεία και χλευασμό.

Μερικές συμβουλές:
- Επιτρέψτε στα παιδιά να κάνουν λάθη και βοηθήστε τα να μάθουν από αυτά.
- Αναγνωρίστε τα δικά σας λάθη και αντιμετωπίστε τα με επιείκεια. Δείτε τα ως μια ακόμη ευκαιρία για γνώση και εξέλιξη στη ζωή.
- Όταν χρειαστεί, ζητήστε συγνώμη.

Πηγή: 

The art of relating Η τέχνη του σχετίζεσθαι