Σελίδες

Τρίτη 13 Ιανουαρίου 2015

Αριστοχειρία - Δυσκολία ή χάρισμα;


αριστερόχειρας

Της Βασιλικής Λυμπεροπούλου 

Τι κοινό έχει ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ο Άλπερτ Αϊνστάιν, η Μαρί Κιουρί, ο Jimi Hendrix;
Ήταν όλοι τους αριστερόχειρες!

Τι είναι η αριστεροχειρία;
Αριστεροχειρία είναι η προτίμηση ενός ατόμου να χρησιμοποιεί το αριστερό του χέρι για τις καθημερινές δραστηριότητες και κυρίως στη γραφή.
Υπάρχει ακόμα και η περίπτωση, κάποιοι αριστερόχειρες να γράφουν με το αριστερό, αλλά να χρησιμοποιούν το δεξί για την εκτέλεση άλλων δραστηριοτήτων.

Αριστερόχειρες είναι περίπου το 10% των ανθρώπων, ανάμεσά τους όμως βρίσκονται άνθρωποι με εξαιρετικά ταλέντα και ξεχωριστές δυνατότητες.
Πρόκειται για ένα γνώρισμα που για χρόνια θεωρούνταν ελάττωμα και εξαιτίας της αντίληψης αυτής πολλά παιδιά ταλαιπωρούνταν γιατί όλοι έπρεπε να γράφουν με το χέρι το «καλό»!

Πόσα παιδιά δυσκολεύονταν στο σχολείο, επειδή δεν τους βόλευε να γράφουν με το δεξί, ωστόσο ο δάσκαλος επέμενε έντονα ότι πρέπει να γράφουν με το δεξί είτε μαλώνοντάς τα είτε ακόμη κρατώντας (ή και δένοντας) το αριστερό!

Το αποτέλεσμα της πίεσης αυτής είναι οι μαθητές να γίνουν αμφιδέξιοι, δηλαδή να μπορούν να χρησιμοποιούν και τα δύο τους χέρια με την ίδια ευκολία.

Ευτυχώς, οι εποχές αυτές πέρασαν και σήμερα κανείς δεν «βασανίζει» τα παιδιά που γράφουν με το αριστερό χέρι. Ωστόσο, ζώντας σε ένα κόσμο φτιαγμένο από δεξιόχειρες (και για δεξιόχειρες), δεν παύουν να αντιμετωπίζουν μικρές αλλά σημαντικές δυσκολίες που δεν θα μπορούσαν να περάσουν από το μυαλό κάποιου αν δεν τις ζήσει ο ίδιος!
Ας σκεφτούμε μερικές στερεοτυπικές κινήσεις που κάνουμε κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Το άνοιγμα μίας κονσέρβας, η ρύθμιση της ώρας στο ρολόι, το κόψιμο με το ψαλίδι, η χρήση του μπρικιού είναι μερικές από τις πιο συνηθισμένες δυσκολίες ενός αριστερόχειρα. Ακόμη, τα φερμουάρ των παντελονιών, οι κιθάρες, τα βιβλία είναι φτιαγμένα για να διευκολύνουν όσους χρησιμοποιούν το δεξί χέρι.

Το παρακάτω βίντεο είναι ένας τρόπος να μπούμε στη ζωή ενός αριστερόχειρα:


Πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος, γενικά;

Ο εγκέφαλός μας αποτελείται από δύο ημισφαίρια, τα οποία ελέγχουν το σώμα μας. Το αριστερό ημισφαίριο ελέγχει τη δεξιά μεριά του σώματός μας, ενώ το δεξί ημισφαίριο ελέγχει την αριστερή.
Κάθε ημισφαίριο είναι υπεύθυνο για διαφορετικές λειτουργίες.
Στο αριστερό ημισφαίριο γίνονται οι λεκτικές, αναλυτικές και λογικές νοητικές διεργασίες. Δηλαδή, μεταξύ άλλων ελέγχει την αντίληψη του χρόνου, την ομιλία, τη γραφή, την αντίληψη του λόγου, τον συμβολισμό, τη λεκτική μνήμη, την αναλυτική σκέψη.
Το δεξί ημισφαίριο ελέγχει μεταξύ άλλων την κατανόηση των μεταφορικών εννοιών, του χιούμορ, τα αισθήματα, την αντίληψη του χώρου. Επίσης, είναι υπεύθυνο για τη δημιουργικότητα και τη φαντασία, την αποκλίνουσα με άλλα λόγια σκέψη.

Ο εγκέφαλος ενός αριστερόχειρα
Η λειτουργία του εγκεφάλου των αριστερόχειρων είναι διαφορετική από άτομο σε άτομο. Σύμφωνα με έρευνες, οι 5 στους 10 αριστερόχειρες χρησιμοποιούν το αριστερό ημισφαίριο, όπως ακριβώς και οι δεξιόχειρες. Στο 25% κυριαρχεί το δεξί ημισφαίριο, ενώ στο υπόλοιπο 25% τα δύο ημισφαίρια συνεργάζονται μεταξύ τους.

Με βάση τα παραπάνω, μπορούμε να καταλάβουμε πόσο βίαιο ήταν να αναγκάζονται τα παιδιά να αλλάξουν χέρι για να γράψουν, αλλά και πόσο μεγάλο ήταν το κατόρθωμά τους να γράψουν με το δεξί!

Πού οφείλεται η αριστεροχειρία;
Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι πίσω από την αριστεροχειρία κρύβεται ένα γονίδιο. Το γονίδιο LRRTM1 φαίνεται ότι ρυθμίζει ήδη από τον τέταρτο μήνα της κύησης ποια τμήματα του εγκεφάλου θα είναι υπεύθυνα για συγκεκριμένες λειτουργίες. Άλλοι παράγοντες που φαίνεται πως επηρεάζουν την προτίμηση του αριστερού χεριού είναι η κλίση του εμβρύου στη μήτρα κατά το τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, αλλά και η έκθεση σε υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης κατά την εμβρυϊκή ηλικία. Η τεστοστερόνη εμποδίζει την ανάπτυξη του αριστερού ημισφαιρίου, με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται περισσότερο το δεξί (θεωρία Geschwind).

Επίσης, το φαινόμενο παρατηρείται πιο συχνά στα αγόρια.

Πότε καταλαβαίνουμε ότι ένα παιδί είναι αριστερόχειρας;
Πολλοί υποστηρίζουν ότι η προτίμηση σε κάποιο από τα δύο χέρια φαίνεται ήδη από τη βρεφική ηλικία. Αυτό όμως δεν είναι απόλυτο, καθώς η προτίμηση αυτή μπορεί να είναι τυχαία ή να οφείλεται σε κάποιον άλλο λόγο, όπως ένα πρόβλημα στο χέρι του παιδιού.
Το αν το παιδί είναι αριστερόχειρας ή δεξιόχειρας αρχίζει να φαίνεται από τα τρία έτη, ενώ μετά τα τέσσερα χρόνια το παιδί δείχνει έντονα την προτίμησή του στο χέρι που το βολεύει.

Μερικά από τα χαρίσματα των αριστερόχειρων
Στους αριστερόχειρες κυρίαρχο ρόλο φαίνεται να έχει το δεξί ημισφαίριο, γεγονός που τους χαρίζει ιδιαίτερα ταλέντα.
Η τέχνη, η μουσική και η ζωγραφική είναι τομείς στους οποίους ξεχωρίζουν, καθώς έχουν αναπτυγμένη αντίληψη ήχων και χρωμάτων.
Ακόμη, έχουν μια έφεση προς τις θετικές επιστήμες και δεν είναι λίγοι οι αριστερόχειρες που διέπρεψαν και άφησαν το σημάδι τους στο χώρο της επιστήμης.
Φαίνεται πως οι αριστερόχειρες είναι καλύτεροι σε σπορ στα οποία έρχονται αντιμέτωποι δύο αθλητές, όπως το τένις, το πινγκ πονγκ και οι πολεμικές τέχνες.

Είναι εξυπνότεροι οι αριστερόχειρες;
 Δεν μπορούμε να συγκρίνουμε ως προς την εξυπνάδα τους αριστερόχειρες με τους δεξιόχειρες. Μπορούμε απλώς να αναφέρουμε ότι οι αριστερόχειρες χρησιμοποιούν διαφορετικά το μυαλό τους, σκέφτονται διαφορετικά. Σύμφωνα με έρευνες στοAustralian National University, χρησιμοποιούν πιο εύκολα τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα να καταφέρνουν να αντιδρούν πιο γρήγορα, αλλά και να εκτελούν ταυτόχρονα διαφορετικές δραστηριότητες.
Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν διάφορα τεστ, στα οποία φάνηκε πως οι αριστερόχειρες υπερέχουν σε τεστ περιστροφής, προσανατολισμού και αντίληψης γεωμετρικών σχημάτων, ενώ οι δεξιόχειρες σε λεκτικά τεστ ευφυΐας.

Πώς θα βοηθήσουμε το παιδί να γράφει σωστά;

Καθώς το γραφικό σύστημα είναι φτιαγμένο για δεξιόχειρες, τα παιδιά που γράφουν με το αριστερό δυσκολεύονται, καθώς δεν βλέπουν αυτά που γράφουν.

1.   Αρχικά, είναι σημαντικό να κρατάει με το σωστό τρόπο το μολύβι (με τρία δάχτυλα:πιέζει το μολύβι με το δείκτη και τον αντίχειρα, ακουμπώντας το και στο μεσαίο δάχτυλο και το ακουμπά στο δέρμα ανάμεσα στην βάση του δείκτη και του αντίχειρα).
2.   Το τετράδιο πρέπει να είναι στραμμένο με τέτοιο τρόπο, ώστε να βλέπει τι γράφει. Μπορεί να τοποθετήσει το χαρτί προς την αριστερά πλευρά του σώματός του. Θα βοηθήσει αν το τετράδιο είναι παράλληλο με το χέρι του και όχι με το σώμα του.
3.   Τα σπιράλ τετράδια καλό είναι να αποφεύγονται γιατί εμποδίζουν το χέρι του παιδιού.
4.   Ένα μαξιλάρι στο κάθισμα μπορεί να βοηθήσει το παιδί, καθώς βρίσκεται λίγο πιο ψηλά και βλέπει τι γράφει.
5.   Όσον αφορά τη θέση του στο σχολείο, καλό είναι να κάθεται στην αριστερή θέση του θρανίου για να μην το ενοχλεί το χέρι του (δεξιόχειρα) συμμαθητή του.


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Μαγνήσαλη, Κ.Γ. Δημιουργική Σκέψη, Ελληνικά Γράμματα, ΑΘΗΝΑ 2003

Βλάχος, Φ. Αριστερχειρία – Μύθοι και Παραγματικότητα, Ελληνικά Γράμματα, 1998

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου