Το άγχος του αποχωρισμού

Η εγκατάλειψη είναι ένας από τους πιο έντονους φόβους των παιδιών, κυρίως από το γεγονός ότι η ασφάλεια είναι μια βασική ανάγκη για αυτά. Υπάρχουν διάφορες μορφές παραμέλησης, διότι δεν είναι μόνο η πράξη του να αφήσεις ένα παιδί σε μια πόρτα μετά τη γέννηση του, αλλά σημαίνει επίσης και διάφορες περιστασιακές τραυματικές εμπειρίες κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας.

Τα μικρά παιδιά μπορούν να βιώσουν ως εγκατάλειψη την απουσία της μητέρας τους όταν πηγαίνει να εργαστεί και να αισθάνονται άσχημα που τα αφήνει η μαμά τους στην γιαγιά ή σε συγγενείς ή σε παιδικό σταθμό ή σε άτομα που αναλαμβάνουν την φροντίδα παιδιών. Τα μικρά παιδιά μπορεί να βιώσουν και τον πιο μικρό αποχωρισμό ως εγκατάλειψη. Μια μητέρα που αποφασίζει να αρχίσει να εργάζεται ή να συνεχίσει την εργασία της μετά την γέννηση του παιδιού της πρέπει να έχει την πεποίθηση πως κάνει το σωστό και να εξηγήσει στο παιδί της γιατί το κάνει αυτό.

Σύμφωνα με τον Φρόιντ, ο φόβος του αποχωρισμού είναι η πρώτη άμυνα του παιδιού κατά την εγκατάλειψη και αν δεν επιλυθεί ικανοποιητικά μπορεί να μετακινηθεί και σε άλλους τομείς της ζωής του παιδιού πχ. σε ζώα ή αντικείμενα. Ωστόσο, είναι αναπόφευκτο πως τα παιδιά θα έχουν μερικές δυσάρεστες εμπειρίες στη διάρκεια της παιδικής ηλικίας οι οποίες από μόνες τους δεν θα είναι σημαντικές αλλά θα φοβίσουν και θα αγχώσουν το παιδί. Ο φόβος είναι ένα έμφυτο ένστικτο – συναίσθημα που μας προστατεύει από τις επικίνδυνες καταστάσεις, πραγματικές ή φανταστικές. Ο φόβος μπορεί να ενεργοποιηθεί από ασυνήθιστα ή βίαια γεγονότα. Ένας καβγάς, ένας δυνατός κρότος, το σκοτάδι, το ύψος, το άγνωστο ή απλά η θέα ενός ζώου μπορεί να φοβίσουν ένα παιδί.

Κάθε βίαιη εμπειρία στο σπίτι, μια γονική σύγκρουση ή παρατεταμένες απουσίες των γονιών, μπορεί να προκαλέσουν στο παιδί ένα αίσθημα φόβου και εγκατάλειψης. Η πρώτη εμπειρία του άγχους και του φόβου της εγκατάλειψης που παράγεται κάνει τα παιδιά να νιώθουν αβοήθητα και να ανήσυχα. Αν αυτό γίνεται συχνά και δεν επιλυθεί θα δημιουργήσει ψυχικό τραύμα και θα τα κάνει να αισθάνονται διαρκώς το άγχος του αποχωρισμού. Πολλά παιδιά λόγω αυτού του άγχους παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες αλλά και μεγάλη εξάρτηση από τους γονείς.
Γεγονότα όπως το διαζύγιο ή η απώλεια ενός γονέα, μια ασθένεια του γονιού, ο θάνατος κάποιου στενού ανθρώπου στο περιβάλλον του παιδιού, η σεξουαλική κακοποίηση, κλπ μπορεί να ενεργοποιήσουν και να εντείνουν το άγχος αποχωρισμού. Με το πέρασμα του χρόνου αν το άγχος αυτό παραμείνει άλυτο, και ως ενήλικο άτομο πια, μπορεί να μετατραπεί σε αίσθημα κατωτερότητας, υπερευαισθησία, ντροπαλότητα, κατάθλιψη, δυσκολία στις σχέσεις, συναισθηματική αστάθεια, κλπ.

Η ευτυχία, η χαρά, η ασφάλεια, η αγάπη είναι πυλώνες για την ανάπτυξη ενός παιδιού. Αλλά εξίσου σημαντικό ρόλο παίζει και η διαχείριση προβλημάτων και η διαχείριση των συναισθημάτων δυσαρέσκειας από ένα παιδί. Πρέπει να βρείτε την ισορροπία ανάμεσα σε αυτά τα δύο για την επιτυχή ανάπτυξη ενός παιδιού. Η παρουσία της μητέρας είναι πολύ σημαντική για το παιδί ειδικά τους πρώτους οκτώ μήνες της ζωής τους. Στους πρώτους 8 μήνες της ζωής του παιδιού το παιδί αναγνωρίζει το πρόσωπο της μητέρας του και μπορεί να το ξεχωρίσει από τα άλλα πρόσωπα. Επίσης το ίδιο σημαντικό είναι σε αυτούς τους μήνες και η παρουσία του πατέρα για τους ίδιους ακριβώς λόγους.

Και μην ξεχνάτε να μιλάτε ειλικρινά στα παιδιά σας για αυτά που νιώθετε και συμβαίνουν.

Το Κλειδί της Σκέψης -www.tokleidi.com

Βιβλιογραφία: Εισαγωγή στην Ψυχανάλυση Παιδιού, Άννα Φρόυντ, Εκδ Επίκουρος
Ο μικρός Χανς, Σιγκμούντ Φρόυντ, Εκδ Επίκουρος

Πηγή: http://www.tokleidi.com/2013/11/to-agxos-tou-apoxorismou/?utm_content=buffer53a55&utm_medium=social&utm_source=facebook.com&utm_campaign=buffer