15/10/2010
Της Νίκης Χατζηχαλεπλή
Καθημερινές συμπεριφορές των παιδιών που ταλαιπωρούν γονείς και εκπαιδευτικούς. Όμως, συχνά δεν «αγγίζουν» παθολογικές συμπεριφορές αλλά πρόκειται για συμπεριφορές που αν δεν αντιμετωπιστούν με κατάλληλο χειρισμό μπορεί να υιοθετηθούν μόνιμα και να προκαλούν δυσκολίες στη 
προσαρμοστικότητα του παιδιού όπως και στην ψυχολογική ανάπτυξη του παιδιού.
προσαρμοστικότητα του παιδιού όπως και στην ψυχολογική ανάπτυξη του παιδιού.
Μερικές ενδεικτικές συμβουλές, λοιπόν, γιατί… Ο καλύτερος ειδικός είναι ο ενημερωμένος γονέας…
1. Παιδιά Εξαρτημένα
Το άγχος του αποχωρισμού: Απόρροια της προσκόλλησης είναι το άγχος του αποχωρισμού που νιώθει το παιδί από τη μητέρα του. Το άγχος αυτό κορυφώνεται μεταξύ του δέκατου τρίτου και του δέκατου όγδοου μήνα και ύστερα υποχωρεί σταδιακά. Η υπερνίκηση του άγχους του αποχωρισμού είναι ένα ορόσημο στην πορεία του ατόμου προς τη συναισθηματική ωριμότητα. Τα παιδιά, λοιπόν, που συνεχίζουν να βιώνουν έντονο άγχος αποχωρισμού και μετά το τρίτο έτος της ηλικίας τους είναι εξαρτημένα. Μία μορφή συμπεριφοράς του παιδιού που δείχνει υπερβολική εξάρτηση είναι η συνέχιση του άγχους του αποχωρισμού στη μετάβαση στην τυπική εκπαίδευση.
Η εστίαση της προσοχής των άλλων: Μια άλλη ένδειξη είναι η συμπεριφορά που αποβλέπει στην εξασφάλιση της προσοχής των άλλων, δηλαδή το παιδί επιζητά να το προσέχει ο ενήλικας, να του μιλάει και να ασχολείται με κάτι που αυτό έχει φτιάξει. Τέλος, το εξαρτημένο παιδί επιζητάει αδιάλειπτα την επιβεβαίωση και την επιδοκιμασία των άλλων, γεγονός που δείχνει την ανικανότητά του να βασίζεται στις δικές του δυνάμεις.
2. Παιδιά που λένε ψέματα
Τεχνικές διευθέτησης του προβλήματος
Σχεδόν όλα τα παιδιά λένε κατά καιρούς ψέματα. Πρόβλημα υπάρχει όταν το φαινόμενο εμφανίζεται σε μεγάλη συχνότητα. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα παιδιά δεν το βλέπουν σαν να κάνουν κάτι κακό ή ανήθικο. Επειδή σκέφτονται πολύ διαφορετικά από τους μεγάλους, οι διαλέξεις περί ηθικής δεν θα αλλάξουν τη συμπεριφορά τους.. Υποστηρίξτε, λοιπόν, αυτή την ικανότητα του παιδιού να φαντάζεται και μην ρωτήσετε αν η ιστορία είναι αληθινή, γιατί το μόνο που θα καταφέρετε θα είναι να αναγκάσετε το παιδί να πει ψέματα.
Αν το ψέμα έχει σχέση με την άρνηση κάποιας αταξίας, εξηγήστε στο παιδί ότι ο
καθένας κάνει πράγματα που δε θα έπρεπε κάποιες φορές και αυτό επιτρέπεται.
Προσπαθήστε να κατανοήσετε αν υπάρχει κάποιος σκοπός για το ψέμα που ειπώθηκε, όπως το να τραβήξει την προσοχή ή τη στοργή. Πείτε του ότι μπορεί να πετύχει το στόχο του με καλύτερο τρόπο, όπως το να ζητήσει απευθείας με λόγια αυτό που θέλει.
Οι γονείς χρειάζεται να είναι θετικοί με το παιδί και να το ενθαρρύνουν, ώστε να αποκτήσει περισσότερη αυτοεκτίμηση.
Αποφεύγετε να βάζετε τα παιδιά σε τέτοια θέση που να αισθάνονται ότι πρέπει να πουν ψέματα για να προστατευθούν από τις συνέπειες της πράξης τους.
3. Παιδιά που κλαίνε συνέχεια
Τεχνικές διευθέτησης του προβλήματος
Αγνοήστε το κλάμα σε παιδιά που είναι πάνω από τριών ετών. Το να αγνοήσετε το φέρσιμο αυτό μπορεί να είναι δύσκολο, όμως οποιαδήποτε προσοχή δώσετε θα προσφέρει στο παιδί αυτό ακριβώς που επιδίωκε με τη συμπεριφορά του. Υποστηρίξτε τα αισθήματα του παιδιού καθώς δίνετε άλλη κατεύθυνση στη συμπεριφορά του.
Επιδοκιμάστε το παιδί όταν δεν κλαίει. Πείτε του ότι έτσι καταλαβαίνετε καλύτερα αυτό που λέει και ότι σας αρέσει να μιλάει ήρεμα.
Πείτε στο παιδί που κλαίει υπερβολικά ότι μπορεί να κλάψει όσο θέλει, αλλά κάπου που δε θα ενοχλεί κανέναν. Βοηθήστε το να πάει σε ένα μέρος που θα είναι ασφαλές, υπό την επίβλεψη των μεγάλων και μακριά από τα άλλα παιδιά. Πείτε του ότι όταν θέλει να μιλήσει για το λόγο που κλαίει μπορεί να έρθει σε εσάς. Αυτό θα του δώσει να καταλάβει ότι το κλάμα και τα συναισθήματα είναι επιτρεπτά, αλλά δεν Επιδοκιμάστε το παιδί όταν δεν κλαίει. Πείτε του ότι έτσι καταλαβαίνετε καλύτερα αυτό που λέει και ότι σας αρέσει να μιλάει ήρεμα.
Πείτε στο παιδί που κλαίει υπερβολικά ότι μπορεί να κλάψει όσο θέλει, αλλά κάπου που δε θα ενοχλεί κανέναν. Βοηθήστε το να πάει σε ένα μέρος που θα είναι ασφαλές, υπό την επίβλεψη των μεγάλων και μακριά από τα άλλα παιδιά. Πείτε του ότι όταν θέλει να μιλήσει για το λόγο που κλαίει μπορεί να έρθει σε εσάς. Αυτό θα του δώσει να σε εσάς. Αυτό θα του δώσει να καταλάβει ότι το κλάμα και τα συναισθήματα είναι επιτρεπτά, αλλά δεν είναι δυνατόν η συμπεριφορά του να διασπάσει την προσοχή όλης της τάξης.
Οι γονείς πρέπει να ξεκαθαρίσετε πιθανές αιτίες για τη συμπεριφορά αυτή. Σκεφτείτε μια εξέταση από γιατρό, για να αποκλειστεί κάποια βιολογική αιτία.
Εξηγήστε στο παιδί ότι με το κλάμα δε θα καταφέρει να έχει αυτό για το οποίο κλαίει,
Προσέξτε αν η συμπεριφορά εκδηλώνεται σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας, για παράδειγμα όταν το παιδί παίζει με ορισμένα παιδιά, ή αντιδρά έτσι κοντά στην ώρα του φαγητού, που σημαίνει ότι μπορεί να πεινάει, ή το μεσημέρι που μπορεί να είναι κουρασμένο. Σε αυτές τις περιπτώσεις να κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες του.
4. Παιδιά Μοναχικά
Τεχνικές διευθέτησης του προβλήματος
Ενθαρρύνετε το παιδί να συμμετέχει και να παίζει με τα άλλα παιδιά χωρίς να το πιέζετε. Πείτε του ότι έτσι θα περάσει την ώρα του πιο ευχάριστα.
Διδάξτε του με ενεργητικό τρόπο δεξιότητες.. Το να ενεργεί χωρίς απαιτήσεις θα έχει σαν αποτέλεσμα την απόρριψή του και συνεπώς τη μείωση της αυτοπεποίθησής του.
Θα ήταν καλό να έβλεπε το παιδί ένας ειδικός (αυτά τα συμπτώματα ίσως να είναι τα πρώτα στάδια της πιο σοβαρής μορφής της παιδικής απομόνωσης, του παιδικού αυτισμού).
Το μοναχικό παιδί, είναι πολύ πιθανό να περάσει εντελώς απαρατήρητο μέσα στην τάξη, γιατί δεν αποδιοργανώνει το μάθημα, είναι αθόρυβο, δεν διαταράσσει την ηρεμία των συμμαθητών του και από πολλούς θεωρείται το «καλό» παιδί.
5. Παιδιά ντροπαλά και συνεσταλμένα
Τεχνικές διευθέτησης του προβλήματος
Δεχθείτε μια λογική ντροπαλότητα ως φυσιολογική, προσωπική ιδιαιτερότητα του παιδιού. Να επέμβετε μόνο όταν η ντροπαλότητα αυτή γίνει αιτία κάποιου προβλήματος του παιδιού, όπως το να μην δημιουργεί φιλίες, να μην παίρνει μέρος στις δραστηριότητες, κ.α.
Συνεχίστε να του προσφέρετε ευκαιρίες και να του κάνετε προτάσεις για συμμετοχή, χωρίς να το πιέζετε.
Να είστε υπομονετικοί, θετικοί και επίμονοι, γιατί τα αποτελέσματα θα έρθουν σταδιακά. Κάντε θετικά σχόλια στο ντροπαλό παιδί όταν έρχεται σε επαφή με άλλα παιδιά. Πείτε του ότι σας αρέσει να μιλάει και να κάνει παρέα με τους συμμαθητές του.
Στην περίπτωση του παιδιού που χρησιμοποιεί σιγανή φωνή ενθαρρύνετέ το λέγοντας ότι σας αρέσει να ακούτε τη δυνατή φωνή του. Αποφύγετε να πείτε ότι μιλάει με σιγανή φωνή ή ότι δε τα ακούτε, γιατί έτσι θα νιώσει ακόμα περισσότερη αμηχανία.
Οι γονείς του, καλό θα ήταν, να κανονίσουν να περνάει κάποιες ώρες με μερικά παιδιά του σχολείου έξω από αυτό, ώστε να παροτρυνθεί για να δημιουργήσει φιλίες.
6. Παιδιά ανυπάκουα
Τεχνικές διευθέτησης του προβλήματος
Κάντε τις ώρες που ακούν τα παιδιά πιο ενεργητικές, κάνοντας ερωτήσεις και δίνοντάς τους χρήσιμα πράγματα να κάνουν με τα χέρια τους. Μην απαιτείτε από τα παιδιά να ακούν πολλά πράγματα για πολλή ώρα.
Μερικά παιδιά ακούν καλύτερα όταν υπάρχουν στο χώρο κάποια μικρά άσχετα ερεθίσματα, όπως απαλή μουσική ή φωτογραφίες.
Επιτρέψτε τους να ξαπλώσουν ή να αλλάξουν θέση για να νιώσουν πιο άνετα. Αυτό μπορεί να βελτιώσει πολύ τις ικανότητες παρακολούθησης σε μερικά παιδιά.
Μερικά παιδιά ίσως μπορούν να ακούν κάθε στιγμή, ενώ άλλα μπορούν να συγκεντρωθούν κάτω από ορισμένες συνθήκες.
Υπενθυμίζετέ του τους κανόνες όταν τους υπερβαίνει, όχι όμως με μορφή επίπληξης. Όταν παρ” όλα αυτά υπερβαίνει συνέχεια έναν κανόνα, χρησιμοποιήστε κάποια λογική συνέπεια.
Νίκη Χατζηχαλεπλή
Κοινωνική Λειτουργός – Εκπαιδευτικός
Απόφοιτος Παιδαγωγικού Δημοτικής Εκπαίδευσης
Πανεπιστημίου Αθηνών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου