Είναι καταπληκτικό το πώς οι λέξεις που προφέρει ένα άτομο γίνονται οι πραγματικότητά του. Ξεκινούν ως μια σκέψη που ξεπηδά από το μυαλό του και όσο περισσότερο βάρος της δίνουμε, τόσο περισσότερη δύναμη αποκτά. Σκέφτεστε κάτι αρκετά συχνά και τελικά το ξεστομίζετε. Αρχικά είναι μια περιφρονητική δήλωση αλλά χωρίς καμία αντίδραση. Όταν ειπωθεί, οι λέξεις δημιουργούν μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία, η οποία γίνεται ακούσια υπόσχεση αποφασισμένη να γίνει αλήθεια.
Στη θεραπευτική διεργασία, είναι βασικό αυτές οι δηλώσεις να οδηγούν σε συνειδητοποίηση, προκειμένου να επιφέρουν βαθιά ίαση. Σε ένα άνετο και ασφαλές περιβάλλον όπου το άτομο μπορεί να μιλήσει χωρίς διακοπή, αυτές οι ακούσιες υποσχέσεις ξεγλιστρούν από το στόμα του φυσικά. Πιο συγκεκριμένα, αν κάποιος γονέας, σύζυγος ή φίλος αντιληφθεί αυτά τα σημάδια, έχουν μια μοναδική ευκαιρία να βάλουν τα πράγματα σε τάξη. Μιλώντας με ειλικρίνεια σε ένα άτομο που αισθάνεται ανεπαρκές μπορούν να συμβάλουν στην άμεση αποκατάστασή του.
Ποιες είναι αυτές οι φράσεις που πληγώνουν;
Παρακάτω παρατίθενται 10 τυπικές φράσεις που αποκαλύπτουν το αίσθημα ανεπάρκειας:
1. Δεν είμαι αρκετά καλός.
2. Δεν μπορώ να κάνω τίποτα σωστά.
3. Θα έπρεπε να έχω κάνει…
4. Γιατί είμαι τόσο ανόητος ή συναισθηματικός;
5. Δεν έχω κανένα ταλέντο/χάρισμα.
6. Δεν κάνω αρκετά.
7. Οι άλλοι είναι καλύτεροι από εμένα σε όλα.
8. Είμαι απελπισμένος, αβοήθητος ή άχρηστος.
9. Οφείλω να έχω θέληση να…
10. Δεν έχω κάποιο στόχο.
Τι κρύβεται πραγματικά πίσω από αυτές τις φράσεις;
Πίσω από αυτό το αίσθημα ανεπάρκειας κρύβεται φόβος. Υπάρχουν 3 βασικοί τύποι φόβου που συνθέτουν αυτό το αίσθημα ανεπάρκειας:
1. ο φόβος της αποτυχίας (καταστροφή, απογοήτευση, έλλειψη ελέγχου)
2. ο φόβος απόρριψης (οικειότητα, το να πληγώνεται και η ντροπή)
3. ο φόβος της εγκατάλειψης (μοναξιά, αλλαγή και θάνατος).
Εξετάζοντας μια από τις φράσεις, «δεν μπορώ να κάνω τίποτα σωστά», θα μπορούσαμε να κάνουμε σύνδεση με πολλούς τύπους φόβου. Φόβος της απογοήτευσης των άλλων, φόβος να βρεθεί σε δύσκολη θέση και φόβος μοναξιάς, για το ό,τι δεν συμπεριφέρεται όπως περίμενε, είναι όλοι πιθανοί φόβοι. Κάθε φράση που ειπώθηκε παραπάνω, κουβαλάει μέσα της βαθιά ανασφάλεια, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί μεμονωμένα.
Πως μπορούμε να τις εξαφανίσουμε;
Ένα κοινό λάθος που κάνουν οι γονείς όταν ακούν το παιδί τους να αναφέρει κάποια από τις παραπάνω φράσεις, είναι να την ακυρώσουν αμέσως, λέγοντας ότι «Αυτό δεν είναι αλήθεια». Αυτή η πράξη συχνά αφήνει το παιδί απομονωμένο επειδή οι γονείς του δεν καταλαβαίνουν την οπτική του.
Αντίθετα, μπορούν να αναρωτηθούν και να ρωτήσουν περισσότερα για αυτό όπως «Που το άκουσες αυτό;», «Συνέβη κάτι και το σκέφτηκες αυτό;» ή «Έχω συμβάλλει εγώ σ’ αυτό που αισθάνεσαι;». Έπειτα, και αυτό είναι το πιο σημαντικό βήμα, ο γονέας μπορεί να αφιερώσει χρόνο και να αναφέρει τα συναισθήματά του κάποια στιγμή που αισθάνθηκε το ίδιο, περιγράφοντας την κατάσταση όσο το δυνατόν καλύτερα. Στην συνέχεια, το παιδί θα είναι σε θέση να ακούσει την αλήθεια.
Πως μπορεί να θεραπευτεί ένα άτομο;
Υπάρχουν πολλά βήματα προς τη θεραπεία. Η αναγνώριση της δυσλειτουργικής άποψης, η αναζήτηση του υποβόσκοντα φόβου, η αντιμετώπισή του με βάση την αλήθεια και η ενίσχυση του για να συνεχίσει την προσπάθεια. Οι φόβοι έχουν μια αίσθηση πέπλου που προσφέρει ασφάλεια, καθώς μοιάζουν να προστατεύουν το άτομο από κάποια βλάβη, αλλά στην πραγματικότητα το κρατούν δεμένο και δεν το αφήνουν να ζήσει μια ολοκληρωμένη ζωή. Χρειάζεται πολύ θάρρος ώστε να αντιμετωπίσει μια μεγάλη πεποίθηση που έχει παγιωθεί μέσα του, να την εκμηδενίσει μέσω της αλήθειας και να προχωρήσει στην επόμενη ακούσια υπόσχεση. Αυτή η διαδικασία είναι πολύ χρονοβόρα στην αρχή, αλλά θα γλιτώσει το άτομο από την χρόνια απογοήτευση και στασιμότητα.
-------------------------------------
Πηγή: psychcentral.com
Συγγραφέας: Christine Hammond
Απόδοση – Επιμέλεια: Άννα Αποστολίδου, Ψυχολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου