Mεγάλοι διανοητές και φιλόσοφοι όπως ο Καμύ, ο Κίρκεγκαρντ και ο Σαρτρ, έχουν καταπιαστεί με τα μεγάλα ερωτήματα της ύπαρξης, όπως αν ουσιαστικά είμαστε μόνοι μας στον κόσμο, αντιμετωπίζοντας το άγνωστο, πώς βρίσκουμε νόημα στη ζωή μας, κλπ. Αυτοί οι συγγραφείς παρείχαν, για γενιές, τόσο τρόμο όσο και παρηγοριά στους μελετητές, χρησιμεύοντας ως οδηγοί στην αναζήτηση των απαντήσεων στα πιο θεμελιώδη ερωτήματα για τη ζωή.
Ωστόσο, πολλοί φοιτητές της ψυχολογίας στις μέρες μας, δεν συνειδητοποιούν την τεράστια διαχρονική συνεισφορά του υπαρξισμού στον τομέα μας. Από τον Ρόναλντ Λανγκ (1960) στον Φρανκλ (1964) και από τον Ρόλλο Μέι (1964) στον Γιάλομ (1975), οι αρχές του υπαρξισμού ήταν βαθιά κατοχυρωμένες στις φαινομενολογικές προσεγγίσεις της ψυχοθεραπείας.
Στη σύγχρονη εποχή, με την κυριαρχία του μοντέλου επιστήμονα-επαγγελματία, τη χρηματοδότηση με βάση την ερευνητική δραστηριότητα, τις επώνυμες θεραπείες, την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και με την άνοδο της «κυβερνοθεραπείας» (cybertherapy), θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ό,τι δεν υπάρχει πλέον περιθώριο στον τομέα μας για αυτά τα βαθύτερα ερωτήματα. Καθώς όμως διατρέχουμε τον κίνδυνο να γίνουμε επιφανειακοί, κάποιοι κλινικοί γιατροί και ερευνητές αποφάσισαν να πάνε αντίθετα στο ρεύμα.
Σε ένα τεύχος του 2014 του περιοδικού “Clinical Psychology Review”, οι Ίβεραχ, Μένζις & Μένζις, παρέχουν μια επισκόπηση της τρέχουσας συμβολής του υπαρξισμού στη σύγχρονη κλινική ψυχολογία, στη μελέτη τους με τίτλο «Death anxiety and its role in psychopathology: Reviewing the status of a transdiagnostic construct».
Το άρθρο τους παρέχει μία αναλυτική επιχειρηματολογία για το ρόλο του άγχους στο θάνατο (που συνήθως αποτυπώνεται ως ο επίμονος φόβος του προσωπικού μας θανάτου), ως κρίσιμο υποκρυπτόμενο παράγοντα, υπεύθυνο για ένα ευρύ φάσμα αγχωδών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένων της «Ιδεοψυχαναγκαστικής Διαταραχής» (Obsessive–compulsivedisorder-OCD), της «Διαταραχής Πανικού» και του «Συνδρόμου Μετατραυματικού Στρες» (Post Traumatic Stress Disorder).
Όπως και στις περιπτώσεις της τελειομανίας και της έντονης περισυλλογής, έτσι και στις προαναφερόμενες διαταραχές, η ύπαρξη της αποφυγής και η ανασφαλής προσκόλληση, τοποθετούν το φόβο του θανάτου ως βασικό παράγοντα για την ανάπτυξη των προβλημάτων ψυχικής υγείας. Αυτοί οι τύποι των πολυδιαγνωστικών προσεγγίσεων χρησιμεύουν ως μια σημαντική αξιολόγηση σε σχέση με τα πρότυπα που αναφέρονται στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο των Ψυχικών Διαταραχών (The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders -DSM5) και που στηρίζονται σε μία απλοποιημένη διαμερισματοποίηση του ανθρώπινου πόνου.
Υπάρχουν μοναδικά και εκπληκτικά σημεία σε αυτή την μελέτη, που την ξεχωρίζουν από τις κοινές εμπειρικές μελέτες που περιέχονται σε περιοδικά κλινικής ψυχολογίας, όπως είναι τα ακόλουθα:
1. Μέσα από το πρίσμα της «Θεωρίας Διαχείρισης του Τρόμου» (Terror Management Theory), οι συγγραφείς παρουσιάζουν παραλληλισμούς μεταξύ της προσωπικής και της κοινωνικής παθολογίας. Αυτή η θεωρία προϋποθέτει ότι πολλές από τις κοσμοθεωρίες μας και τις πολιτιστικές μας αξίες, χρησιμεύουν για να μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε το άγχος του θανάτου και ό,τι οι συγκρούσεις μεταξύ των θρησκειών μπορεί να γίνουν κατανοητές, ως μια προσπάθεια να ανακτήσουμε την ψυχολογική μας δομή, όταν απειλούνται οι πεποιθήσεις μας. Συνήθως, συναντάμε έναν συσχετισμό μεταξύ της ψυχολογίας και της κοινωνιολογίας μόνο στην κριτική και στη μετα-δομική ψυχολογία, αλλά οι συγγραφείς αξιοποιούν αυτόν τον συσχετισμό ως κυρίαρχο στοιχείο στη μελέτη τους.
2. Οι συγγραφείς ασχολούνται με τα υπαρξιακά ερωτήματα και τη συμβολή της φιλοσοφίας μέσω μιας σχολαστικής και συστηματικής επανεξέτασης της πειραματικής λογοτεχνίας. Είναι αποφασισμένοι να αποδείξουν πώς η έννοια του άγχους του θανάτου μπορεί να μελετηθεί μέσω παραδοσιακών εμπειρικών μέσων. Αυτή η προσέγγιση, αποτελεί μία μοναδική συσχέτιση μεταξύ της φαινομενολογίας και της επιστήμης, που συνήθως αποτελεί μία σφαίρα επιρροής για τις πιο ποιοτικές μελέτες.
3. Οι συγγραφείς παρέχουν ένα πειστικό επιχείρημα για την ενσωμάτωση της Γνωστικής Συμπεριφορικής Θεραπείας (Cognitive behavioral therapy- CBT) με υπαρξιακό-ανθρωπιστικές προσεγγίσεις, επιτρέποντας στην Γνωστική-Συμπεριφοριστική Θεραπεία να προσαρμοστεί και να καταπιαστεί με ορισμένα από τα πιο αρχέτυπα διλήμματα της ζωής. Αυτό δείχνει την προσαρμοστικότητα της συγκεκριμένης θεραπείας, η οποία έχει επίσης ενσωματωθεί με την ψυχοδυναμική θεραπεία, σε μία νέα μορφή που στηρίζεται σε ασκήσεις μέσω διαγραμμάτων και με τον Βουδισμό, όσον αφορά στη μορφή θεραπειών που βασίζονται στην αποδοχή και τη δέσμευση.
Η συγκεκριμένη μελέτη είναι από τις καλύτερες του είδους της και μπορείτε να τη βρείτε ολόκληρη και δωρεάν εδώ.
--------------------------------
Πηγή: psychologytoday.com
Συγγραφέας: PaulRhodes
Πηγή Έρευνας: Clinical Psychology Review
Απόδοση – Επιμέλεια: Ομάδα psychologynow
Photo Credit: “Court of Death” - Rembrandt Peale
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου