Η γιορτή των Χριστουγέννων θεωρείται η πιο χαρούμενη περίοδος του χρόνου, καθώς αποτελεί μία καλή ευκαιρία για να ξεκουραστούμε από τη πίεση της καθημερινότητας, να διασκεδάσουμε μέσα στο κλίμα των γιορτών, να βιώσουμε ευχάριστες οικογενειακές στιγμές και να συναντήσουμε φίλους που αγαπάμε. Για πολλούς όμως, αυτές οι γιορτές αποτελούν πηγή άγχους και απογοήτευσης. Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι την περίοδο των Χριστουγέννων μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων εμφανίζει συναισθήματα θλίψης ή ακόμη και κατάθλιψη, ενώ ο δείκτης αυτοκτονιών τον μήνα Δεκέμβριο είναι ο ψηλότερος ολόκληρου του έτους.

Η «θλίψη των Χριστουγέννων» δεν είναι κάτι σπάνιο στις μέρες μας αλλά επηρεάζει αρνητικά πολλούς ανθρώπους και μπορεί να προκληθεί από ποικίλους παράγοντες. Κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, η απουσία κάποιων αγαπημένων προσώπων, συγγενών και φίλων - λόγω πένθους, χωρισμών, απόστασης ή άλλων καταστάσεων- έρχεται πιο έντονα στην επιφάνεια. Έτσι, η μοναξιά γίνεται πιο επίπονη τις γιορτινές αυτές μέρες που είναι παραδοσιακά αφιερωμένες στην οικογένεια και στους αγαπημένους μας ανθρώπους.

Οι οικονομικές δυσκολίες και η εμπορευματοποίηση των γιορτών δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα. Τα Χριστούγεννα τα έξοδα αυξάνονται και ειδικά στις μέρες μας με την οικονομική κρίση πολλές οικογένειες δε διαθέτουν τα χρήματα για να περάσουν τις γιορτές τους  με τον τρόπο που επιθυμούν.

Ο απολογισμός της χρονιάς που πέρασε, οι αποτυχίες ή οι ατυχίες σε προσωπικό, κοινωνικό ή επαγγελματικό επίπεδο μπορεί να οδηγήσουν σε απόγνωση. Ένας αρνητικός απολογισμός κάνει τους ανθρώπους πιο ευάλωτους και δυστυχείς. Επίσης, την περίοδο των γιορτών τα άτομα έχουν περισσότερο διαθέσιμο χρόνο και έτσι έρχονται σε επαφή με τις βαθύτερες ανάγκες και επιθυμίες τους. Αναδύονται συχνά οι υπαρξιακές αγωνίες και οι αναζητήσεις τους π.χ. αν έχουν κοντά τους ανθρώπους που επιθυμούν και που μπορούν να μοιραστούν μαζί τους αληθινά συναισθήματα και να καλύψουν έτσι τις πραγματικές τους ανάγκες ή αν αναγκάζονται να παίζουν συγκεκριμένους ρόλους για να ταιριάζουν στις προσδοκίες και στις ανάγκες των άλλων.

Ένας βασικός επίσης λόγος που οδηγεί στη Χριστουγεννιάτικη μελαγχολία είναι οι υψηλές και μη ρεαλιστικές προσδοκίες. Η κοινωνία παρουσιάζει τα Χριστούγεννα σαν μια εποχή που η χαρά πρέπει να είναι διάχυτη και η τηλεόραση παρουσιάζει εικόνες με την τέλεια γιορτινή ατμόσφαιρα, τα πάρτι και τα δώρα. Στην ουσία όμως η πραγματικότητα δεν είναι τόσο αψεγάδιαστη όσο παρουσιάζεται. Όσο οι άνθρωποι πιστεύουν ότι αυτό που ζουν δεν είναι ικανοποιητικό και το συγκρίνουν με τις εικόνες γιορτινής τελειότητας και χαρούμενης διάθεσης των συνανθρώπων τους, τόσο η απογοήτευση και η θλίψη τους θα μεγαλώνει.

Τι μπορεί όμως να βοηθήσει;
  • Αρχικά εκφράστε ελεύθερα τα αληθινά σας συναισθήματα. Επειδή είναι Χριστούγεννα δε σημαίνει ότι πρέπει να νιώθετε την απόλυτη ευτυχία. Μην καταπιέζεστε να κάνετε πράγματα που δε θέλετε.
  • Προσπαθήστε να οριοθετήσετε νέους στόχους πιο ρεαλιστικούς για την επόμενη χρονιά. Αποφύγετε να δίνετε σημασία σε αυτά που δεν έχετε και σκεφτείτε όλα αυτά που υπάρχουν στη ζωή σας.
  • Θέστε σαφείς και απλούς στόχους τις ημέρες των γιορτών. Ξεχάστε πως θα έπρεπε να είναι οι γιορτές και επικεντρωθείτε στο παρόν προσπαθώντας να απολαύσετε τις στιγμές.
  • Βάλτε όρια στα χρήματα που μπορείτε να ξοδέψετε στις γιορτές. Με τον τρόπο αυτό θα περιορίσετε το άγχος σας και θα διαχειριστείτε τις καταστάσεις με μεγαλύτερη ασφάλεια. Επίσης, κάντε όμορφα και απλά δώρα αγάπης στους δικούς σας ανθρώπους  π.χ. κάτι που θα φτιάξετε εσείς οι ίδιοι, μία κάρτα, ένα στολίδι ή ένα γλυκό. Άλλωστε η αγάπη το σπουδαιότερο δώρο που μπορεί να δώσει απεριόριστη χαρά και δεν κοστίζει τίποτα.
  • Αυξήστε τις κοινωνικές σας δραστηριότητες. Η διασκέδαση και η συντροφικότητα με την οικογένεια και τους φίλους θα γεμίσουν το κενό της μοναξιάς που βιώνετε και ίσως έχετε την ευκαιρία να γνωρίσετε και καινούριους ανθρώπους μέσα από τις κοινωνικές σας συναναστροφές.
  • Αν έχετε χάσει κάποιο δικό σας πρόσωπο πρόσφατα, αφήστε τον εαυτό σας να πενθήσει φυσιολογικά και να βιώσει συναισθήματα. Δοκιμάστε καινούριες συνήθειες και δραστηριότητες που θα σας προσφέρουν νέες προοπτικές σκέψης  και συναισθηματικής ανακούφισης.
  • Προσπαθήστε να ισορροπήσετε τις διάφορες προσωπικές και επαγγελματικές υποχρεώσεις σας ώστε να μειώσετε το άγχος. Ασκηθείτε, γιατί η άσκηση ανεβάζει τα επίπεδα της διάθεσης και μειώνει το στρες και αποφύγετε τις καταχρήσεις και την υπερκατανάλωση φαγητού και ποτού (όσο είναι εφικτό μέσα στις γιορτές) που αυξάνουν τα συναισθήματα κατάθλιψης.
  • Αναζητήστε διεξόδους στον εθελοντισμό και τη φιλανθρωπία και βοηθήστε τους πιο αδύναμους συνανθρώπους σας. Η κοινωνική προσφορά είναι δώρο ζωής που θα σας βοηθήσει να κερδίσετε ξανά την αυτοεκτίμηση και την ελπίδα σας. Μην ξεχνάτε δε τους ηλικιωμένους ανθρώπους, που έχουν πάντα ανάγκη την παρουσία και την αγάπη σας.
  • Τέλος, μοιραστείτε τα συναισθήματα και τα προβλήματά σας με τα αγαπημένα σας πρόσωπα, θα αισθανθείτε την αγάπη και την  κατανόησή τους. Αν όμως η στήριξη των φίλων και της οικογένειας δεν είναι αρκετή για να απαλύνει τη θλίψη σας, τότε θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.  Πάντα να θυμάστε ότι το να ζητάτε βοήθεια από τους άλλους είναι σημάδι πραγματικής δύναμης.