Αμοιβή ή τιμωρία;

Πολλές φορές υπάρχει σύγχυση στο μυαλό των γονέων και των εκπαιδευτικών για το ποια είναι τελικά η καλύτερη μέθοδος ενίσχυσης της «σωστής» συμπεριφοράς των παιδιών τους. Πολλοί μάλιστα δεν έχουν την υπομονή να σκεφτούν ποιος θα ήταν ο πιο σωστός τρόπος αντιμετώπισης μιας «μη αρεστής» συμπεριφοράς του παιδιού τους.

Κάποιοι γονείς, μιμούμενοι τις συμπεριφορές των δικών τους γονιών, καταφεύγουν σε λεκτική και σωματική βία επιπλήττοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το παιδί τους, που εμφάνισε μια λανθασμένη συμπεριφορά. Ίσως να εφαρμόζουν και τιμωρίες όπως: το να μην βγει το παιδί από το δωμάτιό του, να μην φάει, να μην πάει να παίξει κτλ. Αυτή είναι μια ακραία μορφή τιμωρίας που μπορεί να φέρειάμεσα αποτελέσματα, βασιζόμενη όμως στο φόβο. Το παιδί δεν συνειδητοποιεί το γιατί πρέπει να αλλάξει τη συμπεριφορά του, απλά την αλλάζει για να μην έχει επιπτώσεις.

Οι πιο πολλοί γονείς βέβαια συνηθίζουν να τιμωρούν το παιδί τους στερώντας του πράγματα, όπως το να μη δει τηλεόραση, να μην παίξει το αγαπημένο του παιχνίδι στο internet, να μη βγει την καθιερωμένη του βόλτα, να μην αγοράσει σοκολάτα, να μη ζωγραφίσει, κτλ. Συνήθως η στέρηση κάποιας απόλαυσης, αναγκάζει το παιδί να υποκύψει εμφανίζοντας την επιθυμητή συμπεριφορά, προκειμένου να μην χάσει αυτό που τον ευχαριστεί.

Γιατί όμως εφαρμόζουμε, ως επί το πλείστον, «τεχνικές τιμωρίας» και όχι «τεχνικές αμοιβής»; 

Φυσικά και υπάρχουν γονείς που επιβραβεύουν τα παιδιά τους για τις σωστές τους συμπεριφορές. Υπάρχουν όμως και άλλοι που τις θεωρούν δεδομένες και έτσι προσπαθούν εναγωνίως να βελτιώσουν τις μη επιθυμητές συμπεριφορές των παιδιών τους, εφαρμόζοντας μεθόδους τιμωρίας.

Σίγουρα με τη χρήση τιμωρίας σημειώνεται βελτίωση στη συμπεριφορά ενός παιδιού. Είναι όμως μόνιμη; Το παιδί δείχνει να συνειδητοποιεί το λόγο για τον οποίο πρέπει να αλλάξει την συμπεριφορά του; 

       Ακολουθήστε τα 4 παρακάτω βήματα:

• Δώστε έμφαση στην καλή συμπεριφορά του παιδιού και επιβραβεύστε το (να είστε σίγουροι ότι το παιδί σας θα επαναλάβει πολύ σύντομα την ίδια συμπεριφορά.)

• Χρησιμοποιήστε μορφές αμοιβής, όπως: μια βόλτα στο πάρκο, σινεμά, συλλογή από αυτοκόλλητα ή σφραγίδες, το αγαπημένο του γλυκό, χρήματα για τον κουμπαρά του (π.χ. με σκοπό την αγορά ποδηλάτου). Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργούμε ένα δελεαστικό κίνητρο στο παιδί.

• Συζητήστε με το παιδί εξηγώντας του, το λόγο για τον οποίο πρέπει να αλλάξει τη λανθασμένη συμπεριφορά του (σίγουρα βοηθάει το παιδί να ξέρει για ποιο λόγο του ζητάμε να αλλάξει συμπεριφορά του).

• Εφαρμόστε εναλλακτικές μορφές τιμωρίας, όπως να βοηθήσει το παιδί στο καθάρισμα του σπιτιού (με αυτόν τον τρόπο το παιδί αναγκάζεται να προσφέρει βοήθεια και όχι ουσιαστικά να τιμωρηθεί).

        Μπόχτη Ελένη

Πηγή: