H Σωματική Τιμωρία προκαλεί Επιθετική Συμπεριφορά

Η Σωματική τιμωρία ως τρόπος διαπαιδαγώγησης
και οι επιπτώσεις της.

 
Σωματική τιμωρία είναι η σκόπιμη επιβολή πόνου ή σωματικής δυσφορίας σε ανήλικο, με σκοπό τον έλεγχο συμπεριφοράς ή τον τερματισμό μιας πράξης και όχι τον τραυματισμό.

«Εγώ δεν χτυπώ το παιδί μου! Μόνο το χέρι του (ή τον ποπό) χτυπώ για να καταλάβει ότι κάνει κάτι κακό. Και εγώ έφαγα ''ξύλο'' και δεν έπαθα τίποτα. Έτσι έμαθα τι είναι το σωστό». 
Πολλοί γονείς δεν ξέρουν τον ορισμό της σωματικής τιμωρίας, ούτε τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει ως τρόπος διαπαιδαγώγησης, με αποτέλεσμα να τη χρησιμοποιούν νομίζοντας ότι πράττουν σωστά. 
Συνήθως τείνουμε να αντιδρούμε με τον τρόπο που μας έχουν μάθει και εμάς οι γονείς μας, και επειδή αυτός ο τρόπος είναι οικείος και πολύ συνηθισμένος σε εμάς, τότε αυτόματα θεωρείται και σωστός.

Το ίδιο ισχύει και στον τρόπο διαπαιδαγώγησης. Η διεθνής βιβλιογραφία βρίσκει ότι μεγάλο ποσοστό των γονέων, παγκόσμια, χρησιμοποιούν τη σωματική τιμωρία ως τρόπο διαπαιδαγώγησης. Πιο συγκεκριμένα, μια έρευνα που έγινε σε 24 ανεπτυγμένες χώρες, έδειξε ότι το 63% των γονέων δήλωσαν ότι κάποιος μέσα στην οικογένεια χρησιμοποίησε σωματική βία ως τιμωρία σε παιδιά ηλικίας 2-4 χρονών. Επίσης, το 29% δήλωσαν ότι η σωματική τιμωρία είναι απαραίτητη για τη διαπαιδαγώγηση των
παιδιών. 
                     
 
Άλλο η κακοποίηση
Ο διαχωρισμός μεταξύ σωματικής κακοποίησης και σωματικής τιμωρίας επιβάλλεται, καθώς η σωματική κακοποίηση έχει σαφώς σοβαρό αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική και σωματική υγεία του παιδιού. Κακοποίηση ορίζεται η δημιουργία τραυματισμού ως αποτέλεσμα ξυλοδαρμού ή άλλου τρόπου κακομεταχείρισης. Σωματική τιμωρία είναι η σκόπιμη επιβολή πόνου ή σωματικής δυσφορίας σε ανήλικο, με σκοπό τον έλεγχο συμπεριφοράς ή τον τερματισμό μιας πράξης και όχι τον τραυματισμό. 

Υπάρχουν πολλές μορφές σωματικής τιμωρίας οι οποίες κυμαίνονται από σοβαρές σε πιο ήπιες.
Παραδείγματα σωματικής τιμωρίας μπορεί να είναι το χαστούκι, το απότομο ή άγριο σπρώξιμο, το χτύπημα με αντικείμενο ή χωρίς, το ταρακούνημα, το απότομο τράβηγμα, το τράβηγμα των μαλλιών ή του αφτιού, το δάγκωμα και άλλα. Ψυχολόγοι και ερευνητές τοποθετούν την κακοποίηση και τη σωματική τιμωρία σε μια συνεχιζόμενη γραμμή, όπου συχνά είναι δύσκολο να διαχωριστεί το ένα από το άλλο. Ακόμα και η πιο ήπια σωματική τιμωρία μπορεί να επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα στην ψυχολογική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού. 
Οπότε, ποιες είναι οι επιπτώσεις στα παιδιά όταν χρησιμοποιείται η σωματική τιμωρία; 
Εδώ θα αναφερθούν μερικές από αυτές, καθώς το κάθε παιδί είναι ξεχωριστό και μπορεί να βιώσει και να αντιδράσει με διαφορετικό τρόπο.
Εσωτερικός έλεγχος
Ο κυριότερος σκοπός για τον οποίο οι γονείς χρησιμοποιούν τη σωματική τιμωρία είναι για να σταματήσουν την ανεπιθύμητη συμπεριφορά στα παιδιά τους αυτόματα, δηλαδή εκείνη τη στιγμή. Οι στρατηγικές διαπαιδαγώγησης έχουν ως απώτερο σκοπό να διδάξουν στα παιδιά τον τρόπο να αποφασίζουν από μόνα τους για το ποιες είναι οι επιθυμητές και ποιες οι ανεπιθύμητες συμπεριφορές.
Αυτός ο εσωτερικός έλεγχος βοηθά μακροπρόθεσμα στην κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών, κάτι το οποίο θεωρείται πιο σημαντικό από τη στιγμιαία υπακοή.
Παρόλο που με τη σωματική τιμωρία τα παιδιά σταματούν αμέσως την ανεπιθύμητη συμπεριφορά, αποτυγχάνουν στο να αποκτήσουν εσωτερικό έλεγχο για τη συμπεριφορά τους, με αποτέλεσμα μεγαλώνοντας να ρίχνουν την ευθύνη κυρίως σε εξωτερικούς παράγοντες σαν αιτία για τη συμπεριφορά τους.
Η σωματική τιμωρία δεν αναπτύσσει εσωτερικό έλεγχο, γιατί δεν διδάσκει την επιθυμητή συμπεριφορά, ούτε συμπεριλαμβάνει τις επιπτώσεις των πράξεων της συμπεριφοράς σε άλλα άτομα.  
Επίσης, μπορεί να δημιουργήσει την επιθυμία στα παιδιά να επαναλάβουν την ανεπιθύμητη συμπεριφορά χωρίς να «πιαστούν» αυτήν τη φορά. Πόσες φορές έχουμε δει παιδιά να επαναλαμβάνουν μια συμπεριφορά και να απολαμβάνουν το γεγονός ότι ο μπαμπάς και η μαμά δεν το έχουν καταλάβει; Οι θεωρητικοί επισημαίνουν πως η δημιουργία εσωτερικού ελέγχου ενδυναμώνεται περισσότερο με στρατηγικές όπου οι γονείς χρησιμοποιούν τη δύναμή τους στο ελάχιστο, ενθαρρύνουν την επιλογή και την αυτονομία, και όταν προωθούν τις επιθυμητές συμπεριφορές δίνοντας επεξηγήσεις γι' αυτές.
Επιθετικότητα
Οι ερευνητές μελετούν τη συσχέτιση μεταξύ της σωματικής τιμωρίας και της επιθετικότητας στα παιδιά για περισσότερο από 50 χρόνια. Οι μελέτες δείχνουν ότι η σωματική τιμωρία σχετίζεται άμεσα με επιθετικές συμπεριφορές στα παιδιά, στους εφήβους αλλά και στους ενήλικες. 
Δηλαδή, τα παιδιά που μεγάλωσαν με τη σωματική τιμωρία δημιουργούν πεποιθήσεις οι οποίες επιτρέπουν τη βία ή την επιθετικότητα γιατί την έχουν βιώσει σαν κάτι οικείο, με αποτέλεσμα να εκφράζουν επιθετικότητα καθ’ όλην τη διάρκεια της ζωής τους.  
Αν οι γονείς προωθούν τις θετικές συμπεριφορές και παρουσιάζουν τους εαυτούς τους σαν ήρεμα άτομα, τα οποία δεν χρησιμοποιούν επιθετικότητα για τον χειρισμό καταστάσεων, τότε τα παιδιά θα αντιγράψουν αυτό το πρότυπο.
Η σχέση γονέα-παιδιού
Η σωματική τιμωρία έχει αρνητικές επιπτώσεις επίσης στη σχέση γονέα και παιδιού. Η πρόκληση πόνου (όσο μικρός μπορεί να είναι, ή το τράβηγμα ή η δυνατή φωνή) δημιουργεί συναισθήματα φόβου, άγχους και θυμού στα παιδιά. Τα παιδιά μπορούν πολύ εύκολα να γενικεύσουν αυτά τα συναισθήματα απέναντι στον γονέα, με αποτέλεσμα να δημιουργήσουν μιαν αρνητική σχέση, όπου το παιδί φοβάται και αποφεύγει τον γονέα. Ο φόβος και η αποφυγή καταλήγουν στην έλλειψη εμπιστοσύνης μέσα στη σχέση, όπου αυτό μπορεί να επιφέρει περισσότερα προβλήματα στο μέλλον.
 

Ο ψυχικός κόσμος του παιδιού
ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ διαταραχές, όπως κατάθλιψη, αλκοολισμός και χαμηλή αυτοεκτίμηση, έχουν συσχετιστεί με τη σωματική τιμωρία. Μαζί με τα συναισθήματα φόβου και άγχους η σωματική τιμωρία, επίσης, μειώνει το συναίσθημα της αυτοπεποίθησης και της ειλικρίνειας, και αυξάνει το αίσθημα το παιδί να νιώθει αβοήθητο και εξευτελισμένο. 
Αυτά τα συναισθήματα, όταν είναι συνεχόμενα, μπορούν να προκαλέσουν ψυχολογικές διαταραχές. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η σωματική τιμωρία επιφέρει περισσότερα αρνητικά αποτελέσματα παρά θετικά αποτελέσματα. 
Μερικά από αυτά είναι ο μειωμένος εσωτερικός έλεγχος, η ανάπτυξη της επιθετικότητας, λόγω αντιγραφής των γονέων, και οικειότητας, η αρνητική σχέση μεταξύ γονέα και παιδιού και τα ψυχολογικά προβλήματα.  
Η διαπαιδαγώγηση των παιδιών μπορεί να επιτευχθεί με θετικά αποτελέσματα, ως προς την ανάπτυξή τους, με τη συζήτηση, την επεξήγηση, την ενθάρρυνση της αυτονομίας τους και της επιλογής.

ΤΟΝΙΑ ΛΟΪΖΙΔΟΥ
Ψυχοθεραπεύτρια
sigmalive