Πολλοί γονείς δυσκολεύονται να πιστέψουν ότι το παιδί τους μπορεί να παρουσιάζει κατάθλιψη και αφήνουν το χρόνο να περάσει.
Νομίζουν ότι είναι κάτι παροδικό ή κάτι φυσιολογικό στο πλαίσιο της εφηβείας. Όμως όταν πράγματι υπάρχει κατάθλιψη, το πρόβλημα είναι σοβαρό και χρήζει επαγγελματικής βοήθειας, γιατί κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις ενέργειες στις οποίες θα προβεί ο έφηβος ή η έφηβη μέσα στη συχνά σιωπηρή απελπισία του.
Τα συμπτώματα
Tα πιο αντικειμενικά κριτήρια για την κατάθλιψη είναι η ένταση των συμπτωμάτων, η επαναληπτικότητα και η διάρκειά τους. Το ποσοστό των εφήβων με κατάθλιψη σε άλλες χώρες εκτιμάται ότι είναι 5-10%. Δεν μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν πολλές εμπεριστατωμένες έρευνες επ’ αυτού στη χώρα μας. Πάντως, έχει υπολογιστεί ότι περίπου 1 στα 5 παιδιά και εφήβους που παραπέμπονται στα παιδοψυχιατρικά τμήματα μπορεί να παρουσιάζουν καταθλιπτικά συμπτώματα. Αυτά είναι πιο συχνά στα κορίτσια παρά στα αγόρια
Μιλάμε για κατάθλιψη όταν η πλειονότητα από τα παρακάτω συμπτώματα διαρκούν όλη την ημέρα, για διάστημα μεγαλύτερο των 15 ημερών και ένα από τα δυο πρώτα εκδηλώνεται κάθε μέρα. Αυτά μπορεί να είναι κάποια από τα εξής:
- Εμφανή θλίψη σε αντίθεση με προηγούμενες συμπεριφορές. Η θλίψη παρατηρείται συχνά και κρατά πολλή ώρα. Ο έφηβος μπορεί να κλαίει ή να βουρκώνει με το παραμικρό ή πάντως συχνότερα από παλιά
- Έλλειψη ικανοποίησης ακόμη και για τα πράγματα που του άρεσαν πριν.
- Κλείσιμο στον εαυτό του, απομόνωση από φίλους και γνωστούς, δυσκολία στην επικοινωνία –λέει ότι «δεν τον καταλαβαίνουν» ή «δεν τον ενδιαφέρουν πια»
- Ασυνήθιστη κούραση, συνεχής ανία, έλλειψη δραστηριοτήτων και παθητικότητα –σαν να τα βλέπει πλέον όλα άσκοπα ή μάταια.
- Κατά περιόδους αντιδράσεις τρομερού εκνευρισμού, θυμού, εχθρότητας
- Αίσθημα ενοχής και έλλειψη εκτίμησης για τον εαυτό του
- Έντονη αντίδραση στην κριτική και στην απόρριψη –υπερευαισθησία
- Συχνές διαμαρτυρίες για πόνος σε διάφορα σημεία και ψυχοσωματικές μικροενοχλήσεις
- Ανάλωση πολλών ωρών της ημέρας στο κρεβάτι ή στον καναπέ. Το παιδί μπορεί να κοιτά το ταβάνι συνέχεια
- Ο έφηβος ή η έφηβη μιλούν ελάχιστα και η φωνή δεν παρουσιάζει εκφραστικές διακυμάνσεις –είναι μονότονη.
- «Κοπάνες» από το σχολείο ή με τη νομιμοποίηση κάποιας αδιαθεσίας που χρησιμοποιεί ως άλλοθι προκειμένου να μην πάει για μάθημα
- Πτώση βαθμολογίας και επιδόσεων
- Μειωμένη συγκέντρωση σε σύγκριση με το παρελθόν
- Άρνηση να πλυθεί και να κάνει μπάνιο
- Σημαντική αλλαγή κάποιων συνηθειών του –π.χ. ενώ έτρωγε πολύ, του κόβεται η όρεξη ή αντίθετα αρχίζει να τρώει ακατάπαυστα ενώ έτρωγε λίγο.
- Διαταραχές στον ύπνο -κοιμάται άσχημα, έχει αϋπνίες και δεν είναι ικανός/ή να σηκωθεί το πρωί.
- Κάνει κακές σκέψεις και λέει ότι δεν τον/την ενδιαφέρει η ζωή.
- Έλλειψη ικανοποίησης ακόμη και για τα πράγματα που του άρεσαν πριν.
- Κλείσιμο στον εαυτό του, απομόνωση από φίλους και γνωστούς, δυσκολία στην επικοινωνία –λέει ότι «δεν τον καταλαβαίνουν» ή «δεν τον ενδιαφέρουν πια»
- Ασυνήθιστη κούραση, συνεχής ανία, έλλειψη δραστηριοτήτων και παθητικότητα –σαν να τα βλέπει πλέον όλα άσκοπα ή μάταια.
- Κατά περιόδους αντιδράσεις τρομερού εκνευρισμού, θυμού, εχθρότητας
- Αίσθημα ενοχής και έλλειψη εκτίμησης για τον εαυτό του
- Έντονη αντίδραση στην κριτική και στην απόρριψη –υπερευαισθησία
- Συχνές διαμαρτυρίες για πόνος σε διάφορα σημεία και ψυχοσωματικές μικροενοχλήσεις
- Ανάλωση πολλών ωρών της ημέρας στο κρεβάτι ή στον καναπέ. Το παιδί μπορεί να κοιτά το ταβάνι συνέχεια
- Ο έφηβος ή η έφηβη μιλούν ελάχιστα και η φωνή δεν παρουσιάζει εκφραστικές διακυμάνσεις –είναι μονότονη.
- «Κοπάνες» από το σχολείο ή με τη νομιμοποίηση κάποιας αδιαθεσίας που χρησιμοποιεί ως άλλοθι προκειμένου να μην πάει για μάθημα
- Πτώση βαθμολογίας και επιδόσεων
- Μειωμένη συγκέντρωση σε σύγκριση με το παρελθόν
- Άρνηση να πλυθεί και να κάνει μπάνιο
- Σημαντική αλλαγή κάποιων συνηθειών του –π.χ. ενώ έτρωγε πολύ, του κόβεται η όρεξη ή αντίθετα αρχίζει να τρώει ακατάπαυστα ενώ έτρωγε λίγο.
- Διαταραχές στον ύπνο -κοιμάται άσχημα, έχει αϋπνίες και δεν είναι ικανός/ή να σηκωθεί το πρωί.
- Κάνει κακές σκέψεις και λέει ότι δεν τον/την ενδιαφέρει η ζωή.
Αλεξάνδρα Καππάτου
Ψυχολόγος Παιδοψυχολόγος
Πηγή: akappatou.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου