Συντάκτης: Σάννα Νάνου, Φιλόλογος, 06/11/2013
Το παιδί σας φωνάζει, αρνείται να υπακούσει και χτυπάει άλλα παιδιά… Η οικογενειακή ισορροπία διαταράσσεται και τα συναισθήματά σας ταλαντεύονται ανάμεσα στην απελπισία και στις εκρήξεις θυμού. Η συμπεριφορά του σας φέρνει πραγματικά στα όριά σας. Τι μπορείτε να κάνετε λοιπόν ώστε να αντιμετωπίσετε τον μικρό αυτό… αντάρτη;
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για την προβληματική συμπεριφορά ενός παιδιού και διάφοροι τρόποι που μπορείτε ως γονείς να εφαρμόσετε για να βελτιωθεί η συμπεριφορά τους. Οφείλετε να είστε προετοιμασμένοι για την αντιμετώπιση τέτοιων συμπεριφορών, καθώς η στάση σας θα επηρεάσει όχι μόνο τη σχέση σας με τα παιδιά αλλά και την ανάπτυξη του χαρακτήρα τους.
Τι εννοούμε όταν λέμε προβληματικές συμπεριφορές;
- Άσχημο λεξιλόγιο.
- Επιθετική ή βίαιη συμπεριφορά.
- Καταστροφικότητα.
- Το ψέμα.
- Η κλοπή.
- Άρνηση να συμμορφωθεί το παιδί σε κανόνες, άρνηση να ντυθεί το πρωί, να ξαπλώσει το βράδυ νωρίς ή να διαβάσει για το σχολείο.
- Μια ακούσια κακή συμπεριφορά μπορεί να αποτελέσει το εξής παράδειγμα: Κατά τη διάρκεια ενός φιλικού χιονοπόλεμου το οχτάχρονο παιδί σας τραυματίζει ένα άλλο, καθώς μια πέτρα βρέθηκε τυχαία στη χιονόμπαλα. Μιασκόπιμη ενέργεια κακής συμπεριφοράς μπορεί να αποτελέσει το εξής παράδειγμα: Το παιδί σας κλέβει καραμέλες από το κατάστημα, ύστερα από την άρνησή σας να του δώσετε δύο μέρες νωρίτερα το χαρτζιλίκι του.
Γιατί τα παιδιά συμπεριφέρονται άσχημα;
Η παρορμητικότητα και η απειρία
Η παρορμητικότητα είναι στοιχείο της προσωπικότητας του παιδιού και αφορά πράξεις που τελούνται χωρίς επαρκή προνοητικότητα ως προς τις συνέπειές τους, ενεργούν δηλαδή με την παρόρμηση της στιγμής. Για παράδειγμα, τα οχτάχρονα παιδιά στο παιχνίδι του χιονοπόλεμου είναι ιδιαίτερα ενθουσιασμένα, γιατί πρόκειται να διασκεδάσουν (παρορμητικότητα). Είναι ακόμη πολύ μικρά για να συνειδητοποιήσουν ότι ακόμη και οι πιο αθώες ενέργειες μπορεί να γίνουν επικίνδυνες, εάν εκτελεσθούν χωρίς σύνεση (απειρία).
Η εξέγερση ενάντια στους κανόνες
Σε κανέναν δεν αρέσει να του υποδεικνύουν τι να κάνει, το ίδιο συμβαίνει και με τα παιδιά. Για αυτό λοιπόν οι συνεχείς υποδείξεις των ενηλίκων στα παιδιά επιφέρουν προβληματικές συμπεριφορές. Για παράδειγμα, ένα τρίχρονο παιδί μπορεί να χτυπήσει έναν συμμαθητή του εξαιτίας της επιμονής σας να μοιραστεί μαζί του τα παιχνίδια του. Ομοίως, ένας έφηβος ενδέχεται να φωνάζει και να χτυπά πόρτες, εάν συνεχώς επιμένετε να καθαρίσει το δωμάτιό του. Και στα δύο παραδείγματα, κυριαρχούν συναισθήματα δυσαρέσκειας και οργής, επειδή τα παιδιά νιώθουν πως αντιμετωπίστηκαν άδικα.
Ξέσπασμα γονέων
Μερικές φορές κάποιοι γονείς μεταφέρουν τα νεύρα τους στα παιδιά. Ο θόρυβος κατά το παιχνίδι για παράδειγμα μπορεί να τροφοδοτήσει τα νεύρα των γονέων και να ξεσπάσουν πάνω τους τη στιγμή που η πραγματική αιτία του θυμού τους πηγάζει από ένα γεγονός που συνέβη στην εργασία. Αν αυτό γίνει συνήθεια, τα παιδιά θα αντιδράσουν εκφράζοντας μέσα από προβληματικές συμπεριφορέςδυσαρέσκεια και θυμό.
Πιέζοντας τα παιδιά
Και η πίεση να επιτύχουν υψηλούς στόχους μπορεί να επιφέρει προβληματικές συμπεριφορές. Αν συχνά αναγκάζετε το παιδί σας να συμμετέχει σε διάφορες δραστηριότητες που δε συμπίπτουν με την ηλικία του και τις δυνατότητές του, πολύ σύντομα το παιδί θα αρνείται να μαθαίνει νέα πράγματα στο σπίτι ή δε θα έχει τη διάθεση να ολοκληρώνει τις σχολικές του εργασίες.
Φόβοι: πραγματικοί ή φανταστικοί;
Η ξαφνική άρνηση του παιδιού να πραγματοποιήσει μια καθημερινή δραστηριότητα που μέχρι πρότινος την έκανε με ευκολία και χωρίς σκέψη οφείλεται συνήθως σε έναν πραγματικό ή φανταστικό φόβο. Για παράδειγμα, το παιδί μπορεί ξαφνικά να μη θέλει να παίρνει το σχολικό λεωφορείο, επειδή ένα μεγαλύτερο παιδί το φόβισε ή του επιτέθηκε (πραγματικός φόβος) ή μπορεί να μη θέλει να ξαπλώσει μόνο του στο δωμάτιό του, επειδή ένας δράκος κρύβεται στην ντουλάπα του (φανταστικός φόβος).
Τι μπορείτε να κάνετε για να αλλάξετε την προβληματική συμπεριφορά του παιδιού σας;
Η επίδειξη υπομονής και η διατήρηση της ψυχραιμίας σας κρίνονται σημαντικές. Σκεφτείτε προτού να πράξετε. Θέστε ερωτήσεις στον εαυτό σας και στη συνέχεια αναλάβετε δράση με ηρεμία και ευγένεια. Σιγουρευτείτε ότι το παιδί σας γνωρίζει τα συναισθήματα που τρέφετε γι’ αυτό. Η αγάπη να θυμάστε επιφέρει καλύτερα αποτελέσματα από την τιμωρία. Η αγάπη προσελκύει την αγάπη. Πράγματι, θα ήταν αντιφατικό για ένα άτομο, ανεξαρτήτως ηλικίας, να συμπεριφέρεται με τρόπο που μπορεί να βλάψει κάποιον που αγαπά.
Το παιδί το έκανε επίτηδες;
Το να θυμώσετε με το παιδί σας λόγω ανάρμοστης συμπεριφοράς που προκλήθηκε από την παρορμητικότητά του δεν είναι σοφή επιλογή. Στην περίπτωση του οχτάχρονου παιδιού που παίζει χιονοπόλεμο και χτύπησε το φίλο του ακούσια,μπορείτε να διδάξετε στα δύο παιδιά κάποια βασικά μαθήματα περί ασφάλειας. Ωστόσο, μπορεί να χρειαστεί να επαναλάβετε τα μαθήματα μέχρις ότου μάθει να αξιολογεί τους κινδύνους μόνο του.
Μπορεί ο θυμός να κάνει τα πράγματα χειρότερα;
Ας υποθέσουμε ότι ένα παιδί τριών ετών παίζει στην κρεβατοκάμαρα των γονιών του και σπάει έναν κολιέ από μαργαριτάρια, ενώ λίγο πριν το είχανε μαλώσει. Είναι προφανώς ακόμη θυμωμένο και αν αντιδράσετε με θυμό, θα συνεχισθεί το αρνητικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί. Μπορείτε για αρχή να αναζητήσετε από κοινού μια λύση για την αποκατάσταση της ζημιάς.
Η ηρεμία κατευνάζει την ένταση
Δώστε του την ευκαιρία να ηρεμήσει στο δωμάτιό του είτε διαβάζοντας είτε παίζοντας, όχι όμως ως τιμωρία. Στη συνέχεια, συζητήστε μαζί του εποικοδομητικά σχετικά με το πρόβλημα της συμπεριφοράς.
Προσπαθήστε να μοιράσετε αρμοδιότητες στα παιδιά
Τα παιδιά έχουν ανάγκη να νιώθουν ασφάλεια. Αυτή η ασφάλεια μπορεί να δημιουργηθεί με τη συμμετοχή τους σε καθημερινές δραστηριότητες και εργασίες του σπιτιού. Ορισμένες φορές όμως η ρουτίνα επιφέρει πλήξη, γι’ αυτό μπορείτε να προσθέσετε και άλλες δραστηριότητες, όχι τόσο συνηθισμένες, που δίνουν την ευκαιρία στα παιδιά να διασκεδάσουν και να λάβουν νέα ερεθίσματα.
Θυμηθείτε πως το κάθε παιδί χρειάζεται να γνωρίζει ότι υπάρχουν όρια. Θέστε όρια και επιμείνετε σε ορισμένους κανόνες συμπεριφοράς, καθώς θα δώσουν μία αίσθηση σιγουριάς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου