Οι περισσότεροι γονείς θεωρούμε ότι το βασικότερό μας καθήκον είναι η ασφάλεια και η προστασία των παιδιών. Παραδόξως όμως, όσο καλές κι αν είναι οι προθέσεις μας, προστατεύοντας τώρα τα παιδιά μας μπορεί τελικά να τα αφήνουμε απροετοίμαστα για τους πραγματικούς κινδύνους που θα αντιμετωπίσουν αργότερα στη ζωή τους. «Η έκθεση των παιδιών σε μικρούς κινδύνους μπορεί να είναι ευεργετική για την ανάπτυξή τους» υποστηρίζει ο Jim Taylor, διδάκτωρ ψυχολογίας σε άρθρο του στο Psychology Today και συμπληρώνει: «Η έκθεση σε ελεγχόμενους κινδύνους μπορεί να ενισχύσει την αυτοπεποίθηση, την αντοχή, την ικανότητα, το σεβασμό και την υπευθυνότητα».
Εύκολα το λες αλλά δύσκολα το κάνεις. Πόσο εφικτό είναι για το γονέα να αγνοήσει το μητρικό ένστικτο που επιτάσσει την προστασία των παιδιών από όλους τους κινδύνους; Υπάρχουν όμως, ορισμένοι «ελεγχόμενοι» κίνδυνοι, ελάχιστα απειλητικοί - ή τουλάχιστον πολύ λιγότερο από ότι νομίζουμε - που θα μπορούσαν να είναι ευεργετικοί εάν γίνονται υπό το άγρυπνο και προσεκτικό μάτι του γονέα. Δείτε σε τι αναφέρεται ο Taylor και βγάλτε μόνοι σας τα συμπεράσματά σας για το εάν θα πρέπει να υποβάλετε τα παιδιά σε αυτές τις ελεγχόμενες δοκιμασίες.
Αφήστε τα παιδιά να αποτύχουν
Ο φόβος της αποτυχίας έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας στις νέες γενιές. Τα παιδιά υποσυνείδητα πιστεύουν πως εάν αποτύχουν τότε θα τους συμβούν άπειρα δεινά, πως θα απογοητεύσουν τους γονείς τους, πως θα νιώσουν ντροπή, θα χάσουν τους φίλους τους και θα αισθανθούν άχρηστοι. "Σε μία κοινωνία όπου το να είσαι απλά καλός δεν φτάνει και σε ένα οικονομικό περιβάλλον γεμάτο ανασφάλεια και αγωνία, οι γονείς αρνούνται να αφήσουν τα παιδιά τους να αποτύχουν" εξηγεί και ο Taylor και συμπληρώνει: "Εάν όμως, προστατεύουμε διαρκώς τα παιδιά από την αποτυχία, τότε υπονομεύουμε τις δυνατότητές τους να πετύχουν! "
Οι περισσότεροι από τους πιο επιτυχημένους ανθρώπους στην ιστορία δηλώνουν ότι έχουν αποτύχει πολλές φορές στη ζωή τους. Είναι πασίγνωση η ρήση του Thomas Edison ότι δεν είχε αποτύχει 5.000 φορές, αλλά είχε καταφέρει 5.000 φορές να προσδιορίσει τρόπους με τους οποίους δεν λειτούργησε η κατασκευή του. “Αυτό σημαίνει” είπε, “ότι είμαι 5.000 μέτρα πιο κοντά στην ανακάλυψη του πώς να λειτουργήσει”, είχε πει.
Ο Thomas Edisson είχε ομολογουμένως έναν αξιοθαύμαστο τρόπο να αντιμετωπίζει την αποτυχία. Έτσι και τα παιδιά μας, μπορούν να πάρουν ουσιώδη μαθήματα για τη ζωή εάν τα αφήσουμε να αποτύχουν. Θα μάθουν να επιμένουν, να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα και να αντέχουν. Αξίες που οδηγούν τελικά στην επιτυχία.
Αφήστε τα παιδιά να στεναχωρηθούν
Είναι φυσικό για όλους τους γονείς να θέλουν τα παιδιά τους να είναι πάντα χαρούμενα. Είναι μαχαίρι στην καρδιά να τα βλέπουμε να κλαίνε, να απογοητεύονται και να είναι λυπημένα. Είναι το φυσικό μας ένστικτο να προσπαθούμε πάντα να χαμογελούν και να κάνουμε τα πα΄ντα για να εξαφανίσουμε κάθε συννεφιασμένο βλέμμα. Με την παραμικρή υπόνοια στεναχώριας σπεύδουμε να τα παρηγορήσουμε, να τα καθησυχάσουμε ή έστω να τους αποσπάσουμε κάπως την προσοχή τους. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όμως, ότι έτσι τους στερούμε την ευκαιρία να μάθουν και να αναπτυχθούν συναισθηματικά.
"Τα παιδιά χρειάζεται να βιώσουν όλα τα συναισθήματα, ακόμη και τα αρνητικά. Εάν τους το στερήσουμε αυτό, τότε δεν τους δίνουμε τη δυνατότητα να μάθουν να αντιμετωπίζουν τα αρνητικά συναισθήματα με εποικοδομητικό τρόπο. Τα παιδιά χρειάζεται να νιώσουν δυσάρεστα συναισθήματα και να αναρωτηθούν: «γιατί νιώθω έτσι άσχημα» «τι μπορώ να κάνω για να το ξεπεράσω;» ςξηγεί ο Taylor.
Μην τα επιβραβεύετε... συνεχώς
«Μπράβο». Είναι ίσως η φράση που ακούγεται πιο συχνά από γονεϊκά χείλη. Ο έπαινος όμως, πολλές φορές διατυπώνεται χωρίς πολλή σκέψη και με αμφισβητήσιμο αποτέλεσμα. "Η πραγματικότητα είναι πως τα παιδιά δεν χρειάζονται τόσες πολλές επιβραβεύσεις. Όταν πραγματικά καταφέρνουν κάτι η χαρά τους είναι έκδηλη και δεν χρειάζεται διαβεβαιώσεις." υποστηρίζει ο Taylor.
Ο στόχος της επιβράβευσης είναι να ενθαρρύνει τα παιδιά να συνεχίσουν την προσπάθεια και να επιμένουν στις θετικές συμπεριφορές. Η επιβράβευση λοιπόν, χρειάζεται να είναι συγκεκριμένη (μπράβο που δούλεψες τόσο σκληρά για αυτή την εργασία) έτσι ώστε να επαινείτε συγκεκριμένες προσπάθειες. "Δυστυχώς, πολλοί γονείς παραπλανημένοι από το υπερβολικό «κίνημα της αυτοπεποίθησης», νομίζουν πως ο μοναδικός τρόπος για να χτίσουν την αυτοπεποίθηση των παιδιών τους είναι να τους λένε συνεχώς μπράβο για τα πάντα. Οι έρευνες όμως, δείχνουν ότι οι μαθητές που έχουν ακούσει υπερβολικά πολλά μπράβο είναι πιο επιφυλακτικοί στις προσπάθειές τους, έχουν λιγότερη εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, δείχνουν λιγότερη επιμονή στις δύσκολες εργασίες και είναι λιγότερο διατεθειμένοι να μοιραστούν τις ιδέες τους." υποστηρίζει ο Taylor. Με άλλα λόγια, τα παιδιά αναπτύσσουν ικανότητες βιώνοντας την επιτυχία όχι ακούγοντας πόσο επιτυχημένα είναι.
Αγάπη υπό όρους
Ένα μεγάλο ταμπού για τους γονείς. Οι περισσότεροι γονείς πιστεύουν - και δικαίως - πως η αγάπη δίνεται άνευ όρων. Το θέμα όμως, δεν είναι τι γνωρίζουν και τι πιστεύουν οι γονείς αλλά τι αισθάνονται τα παιδιά. Βεβαίως αγαπάμε τα παιδιά μας ότι κι αν κάνουν. Τα παιδιά όμως, δεν το αντιλαμβάνονται ακριβώς έτσι.
"Τα παιδιά δεν γνωρίζουν τη διαφορά ανάμεσα στην αποδοκιμασία και την απώλεια αγάπης" υποστηρίζει ο Taylor και εξηγεί πως τα παιδιά ερμηνεύουν οιαδήποτε απειλή, τιμωρία ή επιβολή συνέπειας (ότι κι αν εφαρμόζεται ανάλογα με την παιδαγωγική μέθοδο που ακολουθείτε) ως απώλεια αγάπης. Σαφώς είναι λάθος η αγάπη να εξαρτάται από τις επιτυχίες και το αποτέλεσμα των προσπαθειών των παιδιών. "Παράλληλα όμως, η αγάπη είναι το πιο ισχυρό εργαλείο που έχετε για να επηρεάσετε τη συμπεριφορά των παιδιών. Εάν λοιπόν, επιβραβεύετε τα παιδιά ανεξαρτήτως της συμπεριφοράς τους - και η αγάπη είναι η ύστατη επιβράβευση - τότε στερείτε από τα παιδιά σας πολύτιμα μαθήματα ζωής. Μπορείτε να εμφυσήσετε στα παιδιά σας υγιείς αξίες και συμπεριφορές, όπως ο σεβασμός, η υπευθυνότητα, η συμπόνια και η γενναιοδωρία - επαινώντας (που για εκείνα ισοδυναμεί με ένδειξη αγάπης) ή δείχνοντας την αποδοκιμασία σας (που για εκείνα ισοδυναμεί με απώλεια της αγάπης)" αναφέρει ο Taylor.
Επιτρέψτε την γκρίνια και τη βαρεμάρα
Πλέον οι γονείς έχουν στη διάθεσή τους περισσότερα εργαλεία από ποτέ για να ψυχαγωγήσουν (εκπαιδευτικά) τα παιδιά. Τα έξυπνα κινητά, τα tablet και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές έχουν γίνει οι καθημερινοί βοηθοί των γονέων όταν θέλουν να αντιμετωπίσουν τη βαρεμάρα και την γκρίνια των παιδιών.
Ποιες είναι όμως, οι επιπτώσεις; Τι θα κάνουν τα παιδιά χωρίς αυτά τα εργαλεία για να διασκεδάσουν και να ψυχαγωγηθούν; "Τα παιδιά μπορεί κυριολεκτικά να εθιστούν στην τεχνολογία καθώς συχνά δημιουργεί την ίδια νευροχημική δραστηριότητα του εγκεφάλου με τα ναρκωτικά και τον τζόγο" επισημαίνει ο Taylor. "Τα παιδιά παράλληλα, δεν προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τους τη βαρεμάρα και τη μελαγχολία. Έτσι, όταν αργότερα θα βαριούνται στην τάξη ή στη δουλειά, δεν θα μπορούν να το αντιμετωπίσουν. Επίσης, δεν μαθαίνουν ότι ορισμένες φορές χρειάζεται να σεβόμαστε τις ανάγκες των άλλων και να περιμένουμε μέχρι πχ. να τελειώσουν οι γονείς αυτό που κάνουν." σημειώνει.
Με άλλα λόγια, «σας ενθαρρύνω να εκθέσετε τα παιδιά σε αυτές τις επικίνδυνες δοκιμασίες. Να δίνετε την αγάπη σας με όρους, να μην τους λέτε μπράβο, να τα αφήνετε να αποτύχουν και να στεναχωρηθούν. Αυτές οι δοκιμασίες θα αποδειχθούν πολύτιμα μαθήματα ζωής για τους πολλούς κινδύνους που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν αργότερα» καταλήγει ο Taylor.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου