Πώς μπορεί να νιώθει μια μαμά με την πρώτη φορά που ένα παιδί πηγαίνει στο σχολείο, τι νιώθει και πως μπορεί να διαχειριστεί τον πρώτο αποχωρισμό
Οι πρώτοι αποχωρισμοί του παιδιού από τους γονείς, συχνά προκαλούν έντονη ανησυχία και μόνο στην σκέψη. Θα προσαρμοστούν στο νέο δεδομένο – το σχολείο ; Με ποιο τρόπο; Πόσο καιρό θα χρειαστεί; Τι θα σημαίνει αν είναι το μόνο που δεν εντάσσεται; Εγώ θα μπορέσω να είμαι συναισθηματικά ψύχραιμη; Ένας αγχωμένος ενήλικας μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη διάθεση του παιδιού καθώς τα παιδιά έχουν μια ενστικτώδη αίσθηση για την συναισθηματική κατάσταση των γονέων τους.
Αν δεν διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας, τα παιδιά απλά θα καθρεφτίσουν αυτό που βλέπουν.
Μια ανησυχία των γονέων βασίζεται στο κατά πόσο πιστεύουν ότι έχουν προετοιμάσει το παιδί τους για την πρώτη επαφή του με το σχολείο. Για να την μετριάσουν επιλέγουν να πάνε για ψώνια για τα σχολικά, να επισκεφθούν τους γιατρούς πριν την έναρξη και να τακτοποιήσουν ότι σχετικό τους αγχώνει το τελευταίο λεπτό. Όμως αυτές οι τελευταίας στιγμής προετοιμασίες αγχώνουν εν τέλει περισσότερο τους γονείς με αποτέλεσμα να μην εστιάζουν στις ουσιώδεις «λεπτομέρειες» όπως να ρυθμίσουν το δικό τους πρόγραμμα για αυτές τις πρώτες ημέρες που το πιο πιθανό είναι να χρειαστούν κάποιες αλλαγές. Όσο πιο ομαλή αποδειχθεί η πρώτη εβδομάδα, τόσο πιο ήρεμοι θα είναι οι γονείς αυξάνοντας τις πιθανότητες να δημιουργήσουν μια θετική εμπειρία για τα πρωτάκι τους.
Μια άλλη ανησυχία τους που οδώνεται παρουσία κυκλοθυμιών και ιδιοτροπιών αφορά το τι τους περιμένει τις πρώτες ημέρες ή και εβδομάδες. Όμως, όλα αυτά είναι φυσιολογικά και αποτέλεσμα μιας νέας υποχρεωτικής κατάστασης. Τα παιδιά έχουν περάσει είτε μέχρι τώρα είτε το καλοκαίρι τους ξυπνώντας όποτε θέλουν και χαλαρώνοντας στο σπίτι ή σε διασκεδαστικές δραστηριότητες. Μέσα σε μια νύχτα, πρέπει να σηκωθούν νωρίς και σε προγραμματισμένες ώρες. Γι' αυτό θα χρειαστεί μέρος της προετοιμασίας που ανάφερα λίγο νωρίτερα να αποτελεί και η οργάνωση της ημέρας του παιδιού μία εβδομάδα πριν χτυπήσει το κουδούνι, σαν να πρέπει να πάνε στο σχολείο. Είναι σημαντικό να προσαρμόσουν το βιολογικό τους ρολόι πριν την «μεγάλη» ημέρα για να μπορέσουν να έχουν όλοι καλύτερη διάθεση, εκείνη την ημέρα.
Δύσκολες οι πρώτες μέρες
Οι πρώτες μέρες θα είναι πιο δύσκολες αλλά και γι' αυτό μπορεί να υπάρξει επί τούτου προετοιμασία η οποία στην ουσία δοκιμάζει την ετοιμότητα των γονέων για τον αποχωρισμό του παιδιού. Πέραν της επιβεβαίωσης ότι θα είναι κοντά του, χρειάζεται να του τονίσετε ότι θα το βοηθήσετε να λύσει και οτιδήποτε το προβληματίζει. Κι εδώ όπως αντιλαμβάνεστε θέλει μεγάλες δόσεις ενσυναίσθησης, για να μπορέσετε να εστιάσετε σε πραγματικές λύσεις στις ανησυχίες τους και να αποφευχθεί η ενασχόληση με την κατάσταση- πρόβλημα. Σε αυτή την περίπτωση δεν θα γίνει μεγαλύτερο ζήτημα από ότι είναι και εσείς θα έχετε καταφέρει να μειώσετε σημαντικά το άγχος σας. Προσοχή όμως γιατί κάποιοι καταφεύγουν σε συνεχή επικοινωνία με το δάσκαλο ή καθημερινή ενασχόληση με τις εργασίες του παιδιού. Αυτές είναι σύντομες διαφυγές οι οποίες όχι μόνο δεν ανακουφίζουν τα αγχώδη συναισθήματα, αλλά πολύ γρήγορα έχουν προκαλέσει αρνητικές συνήθειες.
Πολλές μαμάδες με το που βρεθούν αντιμέτωπες με μια πρώτη άσχημη αντίδραση (αρκετά συνήθης εικόνα κλαμένου παιδιού) την πρώτη μέρα που θα πάνε στο πρώτο τους σχολείο, πολύ γρήγορα – σχεδόν αυτόματα - αποφασίζουν να το πάρουν σπίτι ή να το παραλάβουν νωρίτερα από το τέλος της σχολικής ημέρας.Αρκετά κακή ιδέα! Με αυτή τους την κίνηση, στερούν από το παιδί τους την ευκαιρία να μάθει πώς να διαχειρίζεται αρνητικά συναισθήματα και βάζουν το πρώτο λιθαράκι ώστε να αναπτύξει την τάση να μην θέλει να αντιμετωπίσει προβλήματα και δυσκολίες στη ζωή του. Αντίθετα, η σταθερότητα και η συνέπεια είναι το παν αν θέλουμε το σχολείο να γίνει η νέα ρουτίνα στη ζωή του παιδιού. Το παιδί μπορεί να μάθει τι να περιμένει χωρίς να καθυστερούμε την αναχώρησή μας, με ένθερμους και σύντομους αποχαιρετισμούς. Ενώ είναι επώδυνο να βλέπεις ένα παιδί σε πανικό, οι γονείς πρέπει να σφίξουν στομάχι και να φύγουν από το σχολείο. Κατά την παραλαβή του στο τέλος της σχολικής ημέρας, θα βοηθήσει να του πούμε ότι επιστρέψαμε να το πάρουμε όπως ακριβώς του είχαμε πει ότι θα κάνουμε. Με αυτό τον τρόπο, θα αυξήσουμε τις πιθανότητες να μειωθούν οι δακρύβρεχτοι και γεμάτη άγχος αποχαιρετισμοί. Και φυσικά μπορούμε να δείξουμε εμπιστοσύνη στους παιδαγωγούς οι οποίοι ξέρουν πώς να διαχειριστούν τις δυσκολίες των πρώτων αυτών ημερών.
Ο ρόλος των παιδαγωγών
Οι παιδαγωγοί (ιδίως στις προσχολικές ηλικίες) είναι άνθρωποι ζεστοί, με εμπειρία και αρκετή γλυκύτητα στην επαφή με τα παιδιά. Αλλά εφόσον είναι κάτι καινούργιο για τη ζωή του γονιού, οι απαραίτητες πληροφορίες είναι καλό να δοθούν ώστε να γνωρίζουν κάποια πράγματα για το παιδί. Έχω μιλήσει με παιδαγωγούς στο νηπιαγωγείο αλλά και σε παιδικούς σταθμούς και αρκετοί θεωρούν μεγάλη βοήθεια για αυτούς να γνωρίζουν όσο περισσότερα δύναται για τη ζωή του παιδιού στο σπίτι προκειμένου να κάνουν πιο εύκολη την μετάβαση του κατά την προσχολική ηλικία. Από τη διατροφή, τον ύπνο, και συνήθειες τουαλέτας όσο και τις αγαπημένες του συνήθειες, παιχνίδια και μουσικές προτιμήσεις. Ο τρόπος που το ηρεμούν στο σπίτι επίσης σημαντικό να το μοιραστείτε μαζί τους ώστε να επαναλάβει τις ίδιες μεθόδους και στο σχολείο. Όπως και ιατρικά θέματα και τροφικές αλλεργίες. Όλα αυτά είναι εξίσου σημαντικές πληροφορίες όσο και τα συναισθήματα του παιδιού γι' αυτό δεν χρειάζεται να αναστατώνονται οι γονείς και να οδηγούνται σε απόκρυψη εικάζοντας ίσως και απόρριψη του παιδιού από το σχολείο αλλά και στιγματισμό.
Την ίδια στιγμή δεν προτείνουμε την αιφνίδια εξαφάνισή σας από το σχολείο με το που το αφήνετε. Θα φοβηθεί περισσότερο. Δεν πρέπει ποτέ η μητέρα να χάνεται απότομα από το παιδί ακόμα κι αν χρειαστεί 10 εβδομάδες για να είναι έτοιμο να μείνει μόνο του χωρίς εκείνην εκεί. Στις πιο δύσκολες περιπτώσεις προσαρμογής, ο καλύτερος τρόπος διαχείρισης είναι να πάτε μαζί του στο σχολείο και να μείνετε εκεί χωρίς όμως να συναναστραφείτε με το παιδί, απλά να είστε η ασφάλειά του. Βήμα βήμα θα αναπτύξετε μια ρουτίνα αποχαιρετισμού που μπορεί να περιέχει μια ξεχωριστή αγκαλιά ή χειραψία με λόγια όπως «Θα σε δω μετά γλυκό μου». Αφού χαιρετηθείτε, καλό είναι να φύγετε ώστε να μην ασχοληθεί άλλο με την παρουσία σας. Αν το δείτε να καταπιάνεται με κάποια δραστηριότητα είναι ένα καλό σημάδι ότι είναι ώρα να φύγετε.
Αφού το αφήσετε στο σχολείο, αντισταθείτε σε κάθε πειρασμό σας να επιστρέψετε για να ελέγξετε και μην τηλεφωνείτε συχνά. Αν συνέχεια ελέγχετε, ρισκάρετε να κάνει και το παιδί το ίδιο δηλαδή να ελέγχει κι εκείνο εσάς. Θα βοηθήσει κι εδώ όπως προείπα, μια καλή συνεργασία με την παιδαγωγό. Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσετε να νοιώσετε ασφαλείς ότι θα είναι καλά ενώ δεν είστε δίπλα του. Δείξτε εμπιστοσύνη στο δάσκαλό του και στον εαυτό σας, δηλαδή στην απόφαση σας σχετικά με την επιλογή του σχολείου του.
Δηλώσεις τύπου «Ο Νίκος δεν κλαίει όταν η μαμά του φεύγει» δεν βοηθούν κανέναν και σε τίποτα. Σεβαστείτε τη διαδικασία που ακολουθεί το παιδί στην μετάβασή του όσο πιο ομαλά γίνεται. Μην ανησυχείτε γιατί θα ξεπεράσει όποια αναστάτωση στο δικό του ρυθμό. Το παιδί που ποτέ δεν κλαίει όταν φεύγουν οι γονείς του μπορεί να το βιώνει επανειλημμένα ενώ παίζει για να διαχειριστεί τα συναισθήματά του. Δεν είναι απαγορευτικό να συνεχίσετε να φεύγετε όσο συνεχίζει να κλαίει. Μια ολοκληρωμένη και επιτυχημένη μετάβαση στο σχολείο μπορεί να πάρει και μήνες, ιδίως αν μεσολαβούν οικογενειακές διακοπές ή διαλείμματα στην σχολική χρονιά, όταν τα παιδιά συχνά κάνουν βήματα πίσω ή αν υπάρχουν αλλαγές στο σπίτι.
Μπορεί να σας ζητήσει να παίρνει μαζί του κάτι που του θυμίζει το σπίτι για να μειώσει το άγχος του και να καθησυχάζεται. Ίσως και την αγαπημένη κούπα του ή κάποιο άλλο αντικείμενο. Μπορεί να μοιάζει ανούσιο όμως για το παιδί αυτής της ηλικίας σε ένα μη-οικείο περιβάλλον, είναι η ασφάλειά. Μπορεί να το ζητήσει και χωρίς απαραίτητα να φαίνεται ανήσυχο για τις ώρες που περνάει στο σχολείο. Εκεί θα του χρειαστεί πιθανώς λόγω κάποιων αλλαγών που μπορεί να υπάρχουν στο σπίτι τους, όπως η άφιξη νέου μέλους, μετακόμιση, οι γονείς σε καινούργια δουλειά και νέα ωράρια, κλπ.
Όμως μια καλή αρχή θα ωφελήσει την στάση, την αυτοπεποίθηση και την απόδοση του μαθητή αφού έχει χτυπήσει το πρώτο κουδούνι της σχολικής χρονιάς. Ακόμα κι αν τα πράγματα δεν ξεκινήσουν ομαλά, οι γονείς πρέπει να διατηρήσουν θετική στάση. Ο χρόνος θα λύσει τα περισσότερα θέματα και τα παιδιά στην πραγματικότητα είναι πιο ανθεκτικά απ' όσο νομίζουν οι γονείς.
Ιωάννα Θεοδωρακόπουλου, PsyD, MSc
Συμβουλευτικός ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος υπογονιμότητας
Επικεφαλής επιστημονικών υπηρεσιών του www.feelwelltoday.com
e-mail: ioanna.thps@gmail.com / itheodorakopoulou@feelwelltoday.com
Συμβουλευτικός ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος υπογονιμότητας
Επικεφαλής επιστημονικών υπηρεσιών του www.feelwelltoday.com
e-mail: ioanna.thps@gmail.com / itheodorakopoulou@feelwelltoday.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου