Οι παληκαράδες των σχολείων

Στα μεγάλα σχολεία των Αθηνών, δάσκαλοι και καθηγητές εκπαιδεύονται για τον εντοπισμό φαινομένων bullying.

Δηλαδή μεμονωμένα παιδιά ή ομάδες παιδιών «βάζουν στο μάτι» κάποιον συμμαθητή τους και του κάνουν «το βίο αβίωτο», δέρνοντάς τον, απειλώντας τον, ληστεύοντάς του το χαρτζιλίκι ή βασανίζοντάς τον με παρατσούκλια, συκοφαντώντας τον με ψεύτικες διαδόσεις, αμφισβητώντας τον ανδρισμό του κ.λπ. Το θύμα συνήθως δεν μαρτυράει στους γονείς ή τους δασκάλους του όσα του συμβαίνουν, διότι οι θύτες του τον απειλούν ότι αν μιλήσει θα “χει «κακά ξεμπερδέματα». Οι συμμαθητές τους συνήθως δεν κάνουν τίποτε για να βοηθήσουν τα θύματα, διότι αισθάνονται ότι δεν έχουν καμιά δουλειά να αναμιχθούν.

Bully σημαίνει φοβερίζω, παλικαρεύομαι, bullies είναι οι παληκαράδες. Ως bullying ανάμεσα σε μαθητές ορίζεται επιστημονικά «η σκόπιμη, απρόκλητη κατάχρηση δύναμης από ένα ή περισσότερα παιδιά, με σκοπό την πρόκληση πόνου ή στενοχώριας σε άλλο παιδί σε επαναλαμβανόμενες ευκαιρίες». Ο όρος εμφανίζεται στα επιστημονικά περιοδικά το 1987 και έκτοτε υπάρχουν τουλάχιστον 180 βιβλιογραφικές αναφορές, που τουλάχιστον οι μισές αφορούν παιδιά και οι υπόλοιπες αναφέρονται στο bullying στους τόπους εργασίας. Το bullying θεωρείται διεθνώς μέρος της παιδικής κακοποίησης. Κακοποίηση του μαθητή από κάποιον ή κάποιους συμμαθητές του. Οι μαθητές-θύματα του bullying, λόγω της μεγάλης πίεσης που υφίστανται, υποφέρουν από ένα ευρύ φάσμα ψυχολογικών, ψυχοσωματικών και συμπεριφοριολογικών συμπτωμάτων, στα οποία περιλαμβάνονται το άγχος, η ανασφάλεια, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, οι διαταραχές ύπνου, η ενούρηση, αισθήματα λύπης, οι συχνοί πονοκέφαλοι και τα κοιλιακά άλγη. Φαίνεται ότι τα παιδιά αυτά είναι συχνά καταθλιπτικά και απουσιάζουν αδικαιολόγητα από το σχολείο.

Πρόσφατα άρθρα στη διεθνή βιβλιογραφία έδειξαν τη συχνότητα του bullying στα σχολεία και τις επιπτώσεις του στην εφηβεία. Παρά τις προσπάθειες των σχολείων να πάρουν προληπτικά μέτρα ή να σταματήσουν τέτοιου είδους συμπεριφορές, το bullying συμβαίνει σε όλον τον κόσμο. Η εβδομαδιαία επίπτωση του bullying στα σχολεία της Αυστραλίας εκτιμάται ότι είναι 1 στα 6 παιδιά σε κάθε τάξη. Στην Αγγλία τα ποσοστά του bullying ανάμεσα σε μαθητές 12-16 ετών φθάνει και το 20%.

Το φαινόμενο bullying στα σχολεία έχει βρεθεί ότι μειώνεται με την ηλικία και ότι είναι συχνότερο μεταξύ των αγοριών. Οι bullies, δηλαδή οι θύτες του bullying, παρουσιάζουν και αυτοί έντονα ψυχοσωματικά προβλήματα. Φαίνεται ότι απεχθάνονται το σχολείο και εμπλέκονται σε συμπεριφορές που επιβαρύνουν την υγεία τους, όπως το κάπνισμα και το αλκοόλ. Σύμφωνα με τη θεωρία της προβληματικής συμπεριφοράς, το bullying μπορεί να είναι το ένα, από ένα σύνολο προβλημάτων συμπεριφοράς που έχει ένας έφηβος. Είναι ένα στοιχείο αντικοινωνικής και παραβατικής συμπεριφοράς, που διατηρείται σταθερό στο χρόνο.

Οσοι ασχολούνται με μαθητές (εκπαιδευτικοί, δάσκαλοι, παιδίατροι) πρέπει να λαμβάνουν υπ” όψιν τους το φαινόμενο bullying και το σχολικό περιβάλλον, σαν ένα αιτιολογικό παράγοντα, όταν ο μαθητής εμφανίζει ψυχολογικά και ψυχοσωματικά συμπτώματα (μεγάλη εσωστρέφεια, κατάθλιψη, ιδέες αυτοκτονίας, αδικαιολόγητες απουσίες στο σχολείο, πονοκεφάλους, κοιλιακά άλγη, ενούρηση κ.λπ.). Στα σχολεία πρέπει να ενταθεί η επαγρύπνηση των εκπαιδευτικών, ώστε να προλαμβάνουν τέτοια φαινόμενα. Χρειάζονται μελέτες πολιτικής και στρατηγικών που θα μειώσουν τα φαινόμενα bullying αποτελεσματικά. Ενα θετικό σχολικό περιβάλλον πρέπει να ενισχύει τις υγιείς συμπεριφορές και φαίνεται ότι το bullying και οι συνέπειές του μπορούν να μειωθούν όταν το σχολείο δεν το ανέχεται. Επιστρατεύοντας τη βοήθεια των μαθητών που δεν εμπλέκονται στο bullying, μπορεί να μειωθεί η ανοχή σε αυτό και να αλλάξει η συνηθισμένη στάση απέναντί του. Η Judith Dawkins, η οποία έχει ασχοληθεί πολύ με το φαινόμενο του bullying αναφέρει σε ένα άρθρο της: «Το να αγνοεί κανείς το bullying, είναι σαν να καταδικάζει το παιδί σε δυστυχία τώρα και ίσως επίσης και στην υπόλοιπη ζωή του».

Γράφει η Μαρία-Αδαμαντία Μαλλιαρού
Παιδίατρος, Επιμελήτρια, Α’ Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών
Πηγή: infokids.gr

http://www.dimosiosxoleio.com/%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AC%CE%BC%CE%B5-%CE%B3%CE%B9%CE%B1/%CE%B2%CE%AF%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CF%83%CF%87%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CE%B1/oi-palikarades-ton-sxoleion.html