ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ

Με σκοπό να ασκήσουμε την αγωγή, να αναπτύξουμε την αισθητηριακή ικανότητα και την παρατηρητικότητα ο Decroly και οι συνεργάτες του εφαρμόζοντας αρχές του Itard, του Seguin, του Bourneville, δημιουργήσανε μια σειρά παιδαγωγικά παιχνίδια. Η μεγάλη αξία των παιχνιδιών αυτών
προέρχεται από το γεγονός ότι έχουν επινοηθεί με μεγάλη επιστημονική αυστηρότητα. Ξεκινάνε από τα χάσματα που παρατηρούνται στα παιδιά και επιζητούν να τα γεμίσουνε σύμφωνα με τους νόμους της ψυχολογίας. Οι συγγραφείς φαίνονται έτσι οι συνεχιστές του Froebel που στα εβδομήντα του χρόνια έγραψε: «Για τα παιδιά όλα τα ξέρω, και όμως ακόμα κάτι μαθαίνω για αυτά.»

Ο Decroly αναγνωρίζει στα παιχνίδια του μια τριπλή χρησιμότητα:

1.      Χρησιμεύουνε στο να καλλιεργούνε την αυθόρμητη προσοχή του μαθητή και στο να τον οδηγούνε σε μια προσωπική εργασία. Όλοι όσοι έχουνε δουλέψει στη αγωγή των νοητικά υστερημένων παιδιών ξέρουν πόσο δύσκολο είναι να απασχολούν χρήσιμα τα παιδιά αυτά, όταν δεν ξέρουν ούτε να διαβάσουν, ούτε να γράψουν: εδώ ίσα- ίσα έχουμε ένα μέσο για να αναπτύξουμε την προσοχή και τη δραστηριότητα των παιδιών αυτών χωρίς να ξεπεράσουμε τις ικανότητές τους.

2.        Χρησιμεύουν στο να ελέγχουμε τις γνώσεις, που το παιδί απόκτησε. Αφού προχωρήσουμε μαζί του σε ένα καινούριο θέμα, το καλούμε να δείξει με την προσωπική του εργασία αν αφομοίωσε ό,τι δοκιμάσαμε να του εντυπώσουμε.

3.      Τέλος τα παιχνίδια είναι πολύτιμα για το δάσκαλο σαν δοκιμαστικά κριτήρια, σαν τεστ, είτε για να καθορίσει το πνευματικό επίπεδο του υστερημένου παιδιού κατά την είσοδό του στην τάξη, είτε για να μετρήσει τις προόδους του (σημειώνοντας το χρόνο που χρησιμοποιήθηκε, τους δισταγμούς, τα λάθη).

          Πρέπει να έχουμε δει τη χαρά των παιδιών όταν του υποσχόμαστε ένα παιχνίδι. Πρέπει να τα έχουμε δει τόσο απορροφημένα από τα παιχνίδια τους, ώστε το κουδούνι για το διάλειμμα, δεν κατορθώνει να τα αποσπάσει από τις ασχολίες τους. Πρέπει να τα έχουμε δει στην εργασία μετά τις σχολικές ώρες χωρίς να νοιάζονται για την παρουσία ξένων επισκεπτών, με την ίδια επιμέλεια όπως την πρώτη ώρα του πρωινού, για να καταλάβουμε πόσο αρέσουν στα παιδιά αυτά τα παιχνίδια, πόσο είναι φτιαγμένα γι’ αυτά και πόσο είναι τέλεια ταιριασμένα στις ανάγκες τους και στη νοοτροπία τους.

Ως μία από τις σημαντικότερες ασχολίες του παιδιού, το παιχνίδι αποτελεί πρωταρχικό παράγοντα ανάπτυξης και αναγνωρίζεται παγκοσμίως ως καθοριστική επιρροή στη διαδικασία της μάθησης.

Στη νηπιακή ηλικία, το παιδί περνάει στα “αυτοδιδακτικά” παιχνίδια, όπως συναρμολογούμενα, κούκλες κ.ά., με τα οποία μαθαίνει να κάνει συνδυασμένες κινήσεις με το μάτι και τα χέρια και αρχίζει να ξεχωρίζει τις μορφές, τα μεγέθη και τα χρώματα. Τα παιχνίδια κατασκευών φέρνουν το παιδί σε μια πρώτη επαφή με τη γεωμετρία, τη βαρύτητα, τα σχήματα και την ισορροπία. Ιδιαίτερη σημασία στη διαμόρφωση της ηθικής και αισθηματικής πλευράς της προσωπικότητας έχουν οι κούκλες και τα ομοιώματα μικρών ζώων, όπως αρκουδάκια, λαγουδάκια και ούτω καθεξής. Το παιδί προστατεύει και φροντίζει την κούκλα του και δημιουργεί ιστορίες, σύμφωνα με τις δικές του εμπειρίες και τη φαντασία του. Βιώνει γεγονότα και καταστάσεις, μέσω ενός φανταστικού φίλου. Χαρακτηριστικά, ο Jean Piaget, διάσημος ψυχολόγος, αναφέρει : “Μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι όλα τα συμβάντα στη ζωή του παιδιού, ευχάριστα ή δυσάρεστα, θα έχουν αντίκτυπο στις κούκλες του”. Στην ίδια ηλικία μπαίνουν στη ζωή του και τα παιχνίδια-αντίγραφα αληθινών αντικειμένων, όπως εργαλεία, οικιακές συσκευές, αμάξια, που μαθαίνουν στο παιδί τη θέση των αντικειμένων, το χειρισμό των εργαλείων και αναπτύσσουν την επιδεξιότητά του.

Τα παιδιά χρειάζονται χρόνο για να εξερευνήσουν τις δικές τους ιδέες κι εμείς, για να διευκολύνουμε αυτή τη διαδικασία, πρέπει να προσπαθούμε να ενεργούμε με το δικό τους τρόπο. Καταρχήν, μπορούμε να ενθαρρύνουμε το δημιουργικό και εποικοδομητικό παιχνίδι προσφέροντας ένα φιλικό περιβάλλον στο παιδί, κατάλληλο για παιχνίδι. Είναι πολύ σημαντικό να προσπαθούμε με κάθε ευκαιρία να διευρύνουμε και να αναπτύξουμε τις ιδέες του παιδιού, χωρίς όμως να παρεμβάλλουμε τη δική μας λογική σκέψη και το ρεαλισμό. Λέγοντας στο παιδί πώς θα πρέπει να είναι τα πράγματα καθώς αυτό παίζει, επηρεάζουμε αρνητικά την αξία και το σκοπό του παιχνιδιού. Αντίθετα, διασκεδάζοντας μαζί του και εκτιμώντάς το γι’ αυτό που είναι, προσφέρουμε τα καλύτερα εφόδια για τη σωστή του ανάπτυξη. Η παρουσία του ενήλικου θεωρείται απαραίτητη για τις διαδικασίες επικοινωνίας και κοινωνικοποίησης. Όσον αφορά στο χρόνο που διατίθεται για παιχνίδι, αυτός θα πρέπει να είναι αρκετός ώστε να ολοκληρωθεί η δραστηριότητα που επέλεξε το παιδί χωρίς να διακόπτεται απότομα, αλλά όχι τόσος που να οδηγεί σε πλήξη.

Διαβάστε επίσης το άρθρο Ασκήσεις Ενδυνάμωσης

Μαρία Γκουγκούμη –  Ψυχολόγος -Ειδική Παιδαγωγός

 Αργυρώ Καραμπά – Θεραπεύτρια Λόγου &Ομιλίας

grafwnimata.gr

Πηγή: