Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του αυτισμού; Πώς γίνεται η διάγνωση την νόσου και ποια η σχέση της με την εξαιρετική ευφυΐα;

Ο αυτισμός είναι μια πολύπλοκη νευροψυχιατρική διαταραχή, που απομονώνει από τον υπόλοιπο κόσμο το παιδί που πάσχει. Εκδηλώνεται πριν το παιδί γίνει 3 ετών και διαρκεί μια ζωή. Εμφανίζεται πολύ πιο συχνά στα αγόρια, από ό,τι στα κορίτσια- η αναλογία είναι 4 αγόρια, 1 κορίτσι.
Ο παιδικός αυτισμός εμφανίζει ως συμπτώματα τη δυσκολία εκφραστικότητας και πλαστικότητας στις κινήσεις, αλλά και τη δυσκολία στην κατανόηση των συναισθημάτων. Πολλοί εμφανίζουν ψυχαναγκαστικά συμπτώματα, για παράδειγμα έχουν την τάση να επαναλαμβάνουν κινήσεις ή καθημερινές συνήθεις με εμμονικό τρόπο.
Ενώ κάποια παιδιά με αυτισμό αργούν πολύ να μιλήσουν, άλλα πάλι μαθαίνουν να μιλούν από πολύ νωρίς. Κάποιοι αντιμετωπίζουν προβλήματα στην κίνηση, ενώ άλλοι παρουσιάζουν εξαιρετικές ικανότητες στην απομνημόνευση ή την αριθμητική. Κοινό γνώρισμα των περισσότερων ατόμων με αυτισμό είναι εντούτοις η δυσκολία στην αλληλεπίδραση με άλλους και στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων.
Μια από τις περιπτώσεις αυτισμού, εμφανίζεται με τη μορφή εξαιρετικών μαθησιακών δυνατοτήτων ή πιο απλά εξαιρετικής ευφυΐας. Πολλοί από τους ανθρώπους με αυτισμό, παρουσιάζουν εξαιρετικές επιδόσεις στα μαθηματικά, τη μουσική και γενικότερα τις φυσικές επιστήμες και τις τέχνες. Ωστόσο, όλοι οι αυτιστικοί δεν σημαίνει κατ´ ανάγκην ότι είναι και ιδιοφυίες. Όμως οι ιδιοφυίες με αυτισμό, παρά τις σπάνιες νοητικές τους δεξιότητες δυσκολεύονται να οργανώσουν και να διαχειριστούν απλές πτυχές της καθημερινής ζωής. Πολλοί δυσκολεύονται να μαγειρέψουν ή ακόμη και να ντυθούν, ενώ συχνότερα είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στις σχέσεις με άλλους ανθρώπους. Αλλά και πάλι, δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα στη ζωή…Σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 100 γνωστές περιπτώσεις αυτιστικών που διακρίνονται για τις διανοητικές τους επιδόσεις.
Παλαιότερα, οι ειδικοί ξεχώριζαν εντελώς τον αυτισμό από το σύνδρομο ‘Ασπεργκερ. Σήμερα δέχονται πως υπάρχουν κοινά σημεία, παρά τις διακυμάνσεις ως προς τα συμπτώματα που εμφανίζουν. Εγκεφαλογραφήματα σε άτομα με αυτισμό, δείχνουν ότι ενίοτε ορισμένες εγκεφαλικές περιοχές που σχετίζονται με την ομιλία, τη μνήμη ή τα συναισθήματα, έχουν μειωμένη δραστηριότητα. Από την άλλη πλευρά, περιοχές του εγκεφάλου που εμφανίζουν εντονότερη δραστηριότητα, είναι αυτές που σχετίζονται με την επεξεργασία αντικειμένων, όπως και των ειδικότερων μερών ενός συνόλου.
H διάγνωση του αυτισμού παραμένει υποκειμενική και γίνεται ύστερα από μελέτη της συμπεριφοράς του ατόμου από νευρολόγους ή ψυχιάτρους. Μάλιστα όσο πιο περίπλοκη είναι η εκδήλωση του αυτισμού, τόσο πιο δύσκολα οι ειδικοί μπορούν να προσδιορίσουν ποιες περιπτώσεις αποτελούν όντως αυτισμό και ποιες όχι. Ωστόσο, μέχρι σήμερα τα όρια μεταξύ του χαρακτηρισμού του αυτισμού ως ασθένειας ή από την άλλη πλευρά, ως ειδικής εκδήλωσης της συμπεριφοράς, παραμένουν ασαφή, μιας και όλοι οι άνθρωποι, δεν αναπτύσσουν με τον ίδιο τρόπο τις κοινωνικές και νοητικές τους δεξιότητες.