Πώς να βοηθήσουμε τα παιδιά να αγαπήσουν τα μαθηματικά

Υποβλήθηκε στις Δευ, 11/11/2013 

Ή τέλος πάντων… να τα συμπαθήσουν!

Η αλήθεια είναι πως τα παιδιά εμφανίζονται - γενικώς- αρνητικά προκατειλημμένα απέναντι στα μαθηματικά και γι’ αυτό, φυσικά, δεν ευθύνονται τα ίδια. Όλοι γνωρίζουμε τα ανάμεικτα συναισθήματα φόβου, αρνητικότητας ή και αποστροφής που ζωγραφίζονται  στα πρόσωπά τους κάθε φορά που ακούν  τις λέξεις/ φράσεις: «άσκηση», «πρόβλημα», «λύση», «έχω δύο βόλους». Υπάρχουν δύο ερωτήματα πάνω σ’ αυτό:

1. Τι έκφραση ζωγραφίζεται στα δικά σας πρόσωπα όταν ακούτε τις ίδιες λέξεις;
    
2. Τα μαθηματικά είναι απλώς γραπτά προβλήματα σε ένα τετράδιο ή μήπως είναι έναςτρόπος σκέψης που επηρεάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό την καθημερινότητά μας; Τα παιδιά τι αντιλαμβάνονται;
   
    

Δεν ήμουν ποτέ λάτρης των μαθηματικών ως μαθήτρια, ενώ στο Πανεπιστήμιο εξακολούθησα να τα αντιμετωπίζω με την ίδια επιφυλακτικότητα. Όμως, όταν στάθηκα για πρώτη φορά μπροστά σε μια ΣΤ’ τάξη, την ώρα των μαθηματικών, αγχώθηκα. Κι αν με ρωτούσαν πράγματα που δεν γνώριζα; Τι θα έκανα; Ένιωσα ότι έπρεπε να λύσω ό,τι  ζητήματα αυτοπεποίθησης είχα σχετικά με τα μαθηματικά. Και γρήγορα. (Ξέρετε πως μετράνε οι πρώτες εντυπώσεις στα παιδιά..) Εκείνα έπρεπε να έχουν απέναντί τους έναν άνθρωπο που να αισθάνεται, όχι μόνο ασφάλεια με τις γνώσεις και τον εαυτό του, αλλά και ενθουσιασμό απέναντι στους αριθμούς. Έπρεπε να αγαπήσω τα μαθηματικά για να τα αγαπήσουν και τα παιδιά. Δεν έπαιζαν ρόλο οι δικές μου προτιμήσεις εκείνη τη στιγμή.

Και επειδή δεν άντεχα άλλα προβλήματα με βόλους, πορτοκάλια και καρπούζια από το μανάβη, ξεκίνησα να μιλάω για τον συναρπαστικό και μαγικό κόσμο των αριθμών και των μαθηματικών. (Τι νομίζετε, ότι ο Χάρι Πότερ δεν έκανε μαθηματικά;) Για γρίφους και παιχνίδια μυστηρίου συνδυασμένα με ιστορίες, για μουσική, για λογική σκέψη και πως αυτή μας βοηθάει να λειτουργούμε καλύτερα στην καθημερινή μας ζωή. Τους εξήγησα ότι ακόμα και τα video games που παίζουν, βασίζονται πάνω σε λογικές αλληλουχίες και κώδικες, δηλαδή σε μαθηματικά! Επίτηδες, έδινα περισσότερες πρωτοβουλίες στακορίτσια της τάξης και τα ενθάρρυνα περισσότερο στο να προσπαθήσουν. (Πολύ δύσκολο, όταν 6 χρόνια πιστεύεις ότι τα μαθηματικά είναι μια χαμένη υπόθεση για την πλειοψηφία του γυναικείου πληθυσμού.) Και μαντέψτε. Το κόλπο έπιασε! Όχι μόνο ανέβηκε η συνολική επίδοσή τους, αλλά έδειχναν περισσότερη υπομονή, επιμονή και διάθεση να αντιμετωπίσουν δυσκολότερα προβλήματα! Γιατί; Γιατί ενισχύθηκαν σταθερά και πίστεψαν ότι μπορούν να τα καταφέρουν. 

Έτσι, περάσαμε από το «Μπλιάχ!» στο «Γιούπι!» των μαθηματικών.

Συνοπτικά, λοιπόν:

• Δείξτε οι ίδιοι θετική διάθεση απέναντι στα μαθηματικά. Πολλές φορές ακούμε τη φράση: «Δεν μπορώ να σε βοηθήσω τα μαθηματικά, δεν ήμουν ποτέ καλή. Περίμενε να έρθει ο μπαμπάς να τα κάνετε μαζί.» Το έλεγε και η δική μου μητέρα. Ωστόσο, σας διαβεβαιώνω ότι τίποτα δεν είναι υπερβολικά δύσκολο, αν αφιερώσουμε λίγο χρόνο και διάθεση στο να μελετήσουμε μαζί με το παιδί. Υποσυνείδητα πολλές φορές μεταφέρουμε τις δικές μας ιδέες για τα μαθηματικά, βασισμένες στα βιώματά μας. Τα παιδιά μπορούν να το αντιληφθούν αυτό, να το λάβουν ως πρότυπο και  να αναπτύξουν χαμηλές προσδοκίες για την επίδοσή τους.
   
• Εξασκηθείτε μαζί σε καταστάσεις της καθημερινότητας, έτσι ώστε να δώσετε πρακτική διάσταση στις γνώσεις που αποκτούν στο σχολείο. Στο σούπερ μάρκετ, στο σινεμά, σε συναλλαγές με χρήματα ή στο σπίτι. Ρωτήστε τα παιδιά για τα ρέστα που πρέπει να πάρουν, για  τις διαστάσεις σε ένα δωμάτιο ή για το πόσο είναι τα ¾ στο ποτήρι. Κάντε τα μαθηματικά ενεργό μέρος της καθημερινότητάς σας. (Μα, δεν είναι άλλωστε;)
   
• Περάστε ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά σας παίζοντας μαζί επιτραπέζια, λύνοντας γρίφους, κάρτες, μαγειρεύοντας ή φτιάχνοντας κάτι μαζί. Μαθηματικά δεν είναι μόνο οι αριθμοί, είναι και οι διαστάσεις, οι ποσότητες, τα κλάσματα, το 30% στη βιτρίνα ενός μαγαζιού την περίοδο των εκπτώσεων. Είναι απαραίτητο τα παιδιά να ξέρουν πόσο σημαντικά είναι τα μαθηματικά. Συχνά παραπονιούνται ακριβώς γι’ αυτό: Γιατί δεν ξέρουν την πρακτική τους χρήση.
   
• Στατιστικά, για ένα αγόρι μέσα στην οικογένεια, υπάρχουν περισσότερες προσδοκίεςόσον αφορά τα μαθηματικά. Το στερεότυπο αυτό αναπαράγεται για πολλές γενιές και εξακολουθεί να υπάρχει. Απλώς ψάξτε στο Google τη λέξη «Mathematician (=μαθηματικός) και δείτε το φύλο που κυριαρχεί στα αποτελέσματα των εικόνων (αυτό βέβαια ισχύει και για κοινωνικό-ιστορικούς λόγους). Προσπαθήστε να είστεενθαρρυντικοί απέναντι και στα δύο φύλα και να μη θεωρείτε την αποτυχία ενός κοριτσιού στα μαθηματικά «δικαιολογημένη». Τα παιδιά –και των δύο φύλων- χρειάζονται ενθάρρυνση και ενίσχυση της αυτοπεποίθησής τους αναφορικά με την ικανότητά τους στα μαθηματικά.
   
• Θυμάστε την ικανοποίησή σας,  όταν λύνατε μια δύσκολη άσκηση; Την ίδια ικανοποίηση νιώθει και το παιδί όταν λύνει ένα δύσκολο πρόβλημα. Δεν πρέπει όμως να αποθαρρύνεται στην πορεία, αλλά να αντιληφθεί ότι όσο περισσότερο εξασκείται, τόσο καλύτερο θα γίνεται. Οι ασκήσεις δεν είναι μια ακόμα αγγαρεία, αλλά ο συντομότερος δρόμος στο να ακονίζουμε το μυαλό μας και να βρίσκουμε γρηγορότερα λύσεις.
   
• Αναζητείστε διασκεδαστικά βιβλία, ταινίες ή βίντεο που αφορούν τα μαθηματικά και μοιραστείτε τα με το παιδί σας. Αν παίζετε κάποιο μουσικό όργανο ή παίζει εκείνο, δείτε το σαν μια καλή και διαφορετική βάση να μιλάτε για τα μαθηματικά.

Ανεξάρτητα από το τι μας δίδαξαν στα παιδικά μας χρόνια και από τη διάθεση που έχουμε εμείς απέναντι στα μαθηματικά, τα παιδιά μπορούν να συμπαθήσουν και γιατί όχι να αγαπήσουν τα μαθηματικά. Αρκεί να τους δείξουμε ότι είναι ένα διασκεδαστικό παιχνίδι, ένας τρόπος να σκεφτόμαστε διαφορετικά και το θεμέλιο πίσω από τις επιστήμες και την ίδια τη ζωή!

photo by Hery Zo Rakotondramanana

-------
Η Μαρία Αρναουτάκη είναι αριστούχος απόφοιτη του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης (Πανεπιστήμιο Αθηνών) και ασχολείται ερευνητικά με θέματα Εκπαιδευτικής και Αναπτυξιακής Ψυχολογίας του παιδιού. Τα τελευταία 4 χρόνια είναι blogger (www.edwkiekei.blogspot.gr) και αρθρογραφεί για θέματα που αφορούν γονείς και εκπαιδευτικούς. 

Πηγή: http://mikroimegaloi.gr/blog/pws-na-voithismoume-ta-paidia-na-agapisoun-ta-mathimatika