Πες ξεκάθαρα αυτό που θες!

Πώς θα μπορούσαμε να εξωτερικέυσουμε τα «θέλω» μας, να κάνουμε κι άλλους ανθρώπους κοινωνούς των αναγκών μας, χωρίς να δημιουργούμε εντάσεις και αποτρέποντας να μπουν εμπόδιο οι ενοχές και η διστακτικότητα; Δημοσίευση 05/11/13 04:50 μμ Η διαδικασία της αποτελεσματικής εξωτερίκευσης των «θέλω» μας με στόχο την ικανοποίηση διαφόρων αιτημάτων που μπορεί να έχουμε είτε από τον εαυτό μας είτε από τους άλλους, απαιτεί καταρχήν να αναγνωρίσουμε και να συνδεθούμε με τα συγκεκριμένα συναισθήματα και τις ανάγκες που διατηρούνται ζωντανά μέσα μας, καθώς και με το πλαίσιο που τα συντηρεί ή τα αναδεικνύει. Επίσης είναι σημαντικό να παραμείνουμε ευέλικτοι ή ανοιχτοί στην πρόταση ότι υπάρχουν ποικίλοι τρόποι να ικανοποιηθούν αυτές οι ανάγκες.  Σε συζητήσεις μου με ανθρώπους, παρατηρούμε μερικές φορές μια δυσκολία να μιλήσουν ανοιχτά για τα «θέλω» τους, να ζητήσουν αυτό που έχουν ανάγκη. Ορισμένοι περιγράφουν αυτήν την δυσκολία ως μια εσωτερική επικριτική φωνή που παρεμβαίνει στην προσπάθειά τους. Ρίξτε μια ματιά στην παρακάτω λίστα. Σας έχει τύχει ποτέ να σας ψυθιρίσει και εσάς κάτι από αυτά η επικριτική φωνή; « Δεν θέλω να είμαι βάρος για τους άλλους» « Τί θα γίνει αν ζητησω κάτι και τελικά αποδειχθεί ότι δεν ήταν αυτό που πραγματικά ικανοποιούσε την ανάγκη μου; Πρέπει να είμαι πάρα πολύ σίγουρη για αυτό που θα ζητήσω». « Δεν είναι σωστό να θέλω αυτό που θέλω. Δεν έχω το δικαίωμα να το θέλω». « Δεν μπορούμε να τα έχουμε κι όλα. Θα έπρεπε να είμαι ευχαριστημένη μόνο με αυτό που έχω». « Δεν εμπιστεύομαι ότι αυτός ο άνθρωπος θα θέλει πραγματικά να με βοηθήσει». « Δεν ενδιαφέρονται για τις ανάγκες μου». « Θα έπρεπε να μπορώ να το κάνω από μόνος μου». « Είναι πολύ να ζητήσω κάτι τέτοιο». « Δεν θέλω να είμαι εγωίστρια». Σας μοιάζει οικείο κάτι από αυτά; Αν ανοίγαμε διάλογο με αυτές τις φωνές ενδεχομένως στην πορεία να προσφέραμε κάποιου είδους συμπάθεια στον εαυτό μας. Π.χ ακούγοντας την φωνή που ψυθιρίζει «Δεν είναι σωστό να θέλω αυτό που θέλω. Δεν έχω το δικαίωμα να το θέλω», μπορεί να αισθανθούμε ένταση, η οποία να μας υποδεικνύει την ανάγκη μας για αυτο-αποδοχή. Aλλωστε όλοι μας καθημερινά γινόμαστε αποδέκτες διαφόρων μηνυμάτων και επηρεαζόμαστε από ιδέες που κυκλοφορούν γύρω μας, οι οποίες ορισμένες φορές ενισχύουν την ένταση αυτών των ψιθύρων. Ιδέες όπως «δε είναι εντάξει να κοινοποιείς τις ανάγκες σου, γιατί αυτό απλά σε κάνει γκρινιάρα». Ίσως σε αυτήν την περίπτωση θα είχε νόημα να κάνουμε μια λίστα με αυτές τις ανάγκες, να τις επεξεργαστούμε, να αναλογιστούμε την σημασία τους. Ίσως ακόμα κάποιοι βρουν χρήσιμη την ιδέα να αφιερώνουν καθημερινά λίγα λεπτά στην επεξεργασία αυτής της λίστας αναγνωρίζοντας ή επιβεβαιώνοντας ότι οι ανάγκες συμπληρώνουν απλά ένα από τα κομμάτια του παζλ που μας κάνει ανθρώπους. Ακούγοντας την φωνή που ψυθιρίζει: «Είναι πολύ να ζητήσω κάτι τέτοιο», πιθανόν να αισθανθούμε ανησυχία, η οποία με τη σειρά της μπορεί να εκφράζει πόσο σημαντική αξία είναι για εμάς να λαμβάνουμε υπόψιν μας τις ανάγκες των άλλων στον ίδιο βαθμό που το κάνουμε για τον εαυτό μας. Ίσως σε αυτήν την περίπτωση όταν αποφασίσουμε να ζητησουμε κάτι, θα είχε νόημα να γνωστοποιήσουμε στον συνομιλητή μας πόσο σημαντικό είναι για εμάς να αποδεχτεί το αίτημά μας μόνο εφόσον πραγματικά λειτουργεί καλά και για εκείνον. Επιπλέον οι ανθρωποι που κατά καιρούς έχουν συναντηθεί με τέτοιου είδους ψυθίρους που οδηγούν σε ενοχές ή δισταγμό, αποκαλύπτουν μια ανατρεπτική αλήθεια, ιδιαίτερα βοηθητική στην προσπάθειά τους να παραμερίζουν τα εμπόδια. «Ένα από τα πιο διασκεδαστικά πράγματα που μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος είναι να συνεισφέρει στην ζωή άλλων ανθρώπων!». Μα τότε, θα πείτε: «αν είναι έτσι, γιατί η κόρη μου αρνείται να βοηθήσει στην τακτοποίηση του σπιτιού;». Τελικά οι άνθρωποι φαίνεται να απαντούν, πως αγαπούν να συνεισφέρουν, όταν πληρούνται ορισμένες προυποθέσεις. Αρχικά, οι ανάγκες και τα αιτήματα που καλούνται να ικανοποιήσουν θα πρέπει να είναι ξεκάθαρα προσδιορισμένα. Επιπλέον, είναι βασικό να κατανοούν το νόημα και την σημασία τους και βεβαίως μια κρίσιμη παράμετρος αφορά την αίσθηση ότι διατηρούν την πλήρη ελευθερία να επιλέξουν την δράση τους. Επομένως με αυτές τις προυποθέσεις, οι ανάγκες και τα αιτήματά μας, μπορεί να λειτουργήσουν σαν δώρο γαι τους άλλους. Όταν επιτρέπουμε στους άλλους να συμβάλουν, ενθαρρύνουμε ταυτόχρονα την ικανοποίηση της δικής τους ανάγκης να συνεισφέρουν, να βιώσουν την χαρά της προσφοράς. Αυτή η προοπτική μου έγινε ιδιαίτερα ορατή όταν συνάντησα στον διάδρομο ενός ιατρείου μια κυρία προχωρημένης ηλικίας. Μου ανέφερε πως βρίσκονταν εκεί λόγω της μητέρας της που είχε προβλήματα υγείας και η ίδια είχε αναλάβει να την φροντίσει. Ήταν πραγματικά πολύ περιποιητική και ανήσυχη αν είναι καλά. Μου περιέγραψε σύντομα τις δυσκολίες που συνοδευαν αυτήν την ευθύνη, καθώς η κούραση και το τρέξιμο είχαν αυξηθεί. Παρόλα αυτά διέκρινα στον τόνο της φωνής της και στο λαμπερό της βλέμμα ένα ίχνος ικανοποίησης. Την ρώτησα αν η διαίσθησή μου κάνει λάθος, αν κάτι ίσως δεν κατάλαβα σωστά. Εκείνη λοιπόν ενθουσιάστηκε με την παρατήρησή μου και αποκρίθηκε πως επιτέλους αισθάνεται ότι έχει την ευκαιρία να επιστρέψει στην μητέρα της την ευγνωμοσύνη που νιώθει όλα αυτά τα χρόνια για τον τρόπο που την μεγάλωσε. Ναι, ήταν χαρούμενη γιατί αισθανόταν ότι μπορούσε να συνεισφέρει στην ζωή αυτού του ανθρώπου. Αυτό την γέμιζε, της έδινε νόημα τη δεδομένη στιγμή και υπερσκέλιζε οποιαδήποτε κούραση. Τί θα λέγατε να προκαλέσετε τον εαυτό σας να εξωτερικεύσει μέσω συγκεκριμένων αιτημάτων τρία «θέλω» του αυτήν την εβδομάδα; Ας σταθούμε σε κάποιους βασικούς άξονες των αποτελεσματικών αιτημάτων: Να είναι σαφώς και ξεκάθαρα συνδεδεμένα με συγκεκριμένες ανάγκες Να είναι πραγματοποιήσιμα - τα αιτήματα θα πρέπει να μπορούν να απαντήσουν ερωτήσεις όπως: Τι ; Ποιος; Πού; Πότε; Πόσο καιρό ; Πόσο συχνά ; Επιπλέον, καλό θα ήταν να ζητούμε αυτά που θελουμε και όχι αυτά που δεν θέλουμε. Π.χ «Έχω ανάγκη να μπορώ να προβλέπω τα πραγματα για να προγραμματίζω τις προτεραιότητές μου. Θα σου ήταν εύκολο να μου τηλεφωνήσεις εάν πρόκειται να αργήσεις αρκετή ώρα στο ραντεβού μας;». Καλύτερα να τοποθετήσουμε το αίτημά μας με αυτόν τον θετικό τρόπο παρά με έναν αρνητικό όπως π.χ «Σε παρακαλώ μην αργήσεις στο ραντεβού μας». Είναι σημαντικό να γνωστοποιούμε στους ανθρώπους την πρόθεσή μας να είναι τα πράγματα βολικά και για αυτούς, ότι ειναι σημαντικό για εμάς να απαντούν θετικά στα αιτήματά μας μόνο με την προυπόθεση ότι συντονίζονται και εκείνοι με τις δικές τους ανάγκες. Για το Psyhealth: Κασσάνδρα Πήτερσεν, Ψυχολόγος- Αφηγηματική Ψυχοθεραπεύτρια, http://kassandrapedersen.gr http://www.psyhealth.gr/portal/Articles/gia-na-exoume-kaliteri-psyxologia/%CE%A0%CE%B5%CF%82-%CE%BE%CE%B5%CE%BA%CE%AC%CE%B8%CE%B1%CF%81%CE%B1-%CE%B1%CF%85%CF%84%CF%8C-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%B8%CE%B5%CF%82!%20psyhealth%20201311051456.php3#.UnkH9JSPoLY.facebook